Η πνευματική μελέτη του Οσίου Γέροντα Ιωσήφ του Ησυχαστή

Ο νεαρός δόκιμος Φραγκίσκος (μετέπειτα Γέ­ρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής, 1897-1959), αν και κατά βάση αγράμματος, εν τούτοις δεν έπαυσε να μελέτα τα συγγράμματα των Πατέρων για βοήθεια και στήριγμά του. Βέβαια, επειδή τον περισσότερο ελεύθερο χρόνο του τον περνούσε με νοερά προσευχή, δεν επιδιδόταν σε εξαντλητικές μελέτες. Πάντως, δεν έπαυσε να μελετά καθημερινά, διότι χωρίς επίμονο και επίπονο ανάγνωση, δε μπορείς να γνωρίσεις την λεπτότητα των λογισμών.

Φυσικά η πρώτη του εκλογή ήταν η Αγία Γραφή, ιδίως η Καινή Διαθήκη και οι Ψαλμοί. Τόσο πολύ διαποτίστηκε ο νους του από τα ψαλμικά νοήματα, που όταν διαβάζει κανείς τις επιστολές του, νιώθει συγγένεια ύφους με τα αγιογραφικά κείμενα.

Επίσης του άρεσαν και οι βίοι των αγίων, που ξεκουράζουν τον νου, γλυκαίνουν τη καρδιά, εμπλουτίζουν τη διάκριση και διεγείρουν το ζήλο για μεγαλύτερα ασκητικά κατορθώματα. Μάλιστα έλεγε χαρακτηριστικά, πως οι βίοι των αγίων είναι σαν ένας καθρέπτης, όπου ο καθένας μπορεί να δει τις ελλείψεις του. Θυμούνται οι υποτακτικοί του πως σε οποιαδήποτε ανάγκη, θα είχε πάντοτε να διηγηθεί κάποιο ωφέλιμο περιστατικό από τους βίους των αγίων που έριχνε φως στην υπόθεση ή στην ανάγκη τους.

Επίσης πολύ μελετούσε το Αββά Δωρόθεο, την Κλίμακα, τον Ευεργετινό. Την δε Φιλοκαλία την είχε «ξεσκονίσει» αρκετές φορές. Καμιά φορά διάβαζε την Εκκλησιαστική Ιστορία και αραιά και που και το Πηδάλιο του αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη. Βέβαια, είχε την μεγάλη ευλογία να έχει ως αρωγό στις μελέτες τον Γέροντα Δανιήλ (τον Κατουνακιώτη).

Ακόμα, του άρεσαν ιδιαίτερα και οι «Περιπέτειες ενός Προσκυνητή». μάλιστα όταν αργότερα έγινε ο ίδιος Γέροντας, συνιστούσε ένθερμα σε όλους όχι μόνον να το διαβάσουν αυτό το βιβλίο, αλλά και να το δωρίσουν και σ^' άλλους.

Πολύ τον βοήθησαν επίσης τα συγγράμματα και οι επιστολές του αγίου Νεκταρίου, Μητροπολίτου Πενταπόλεως.

Εάν όμως υπήρξε ένα βιβλίο που ο Γέροντας Ιωσήφ είχε αχώριστο σύντροφο σ' όλη του τη ζωή,  τότε αναμφίβολα αυτό ήταν τα «Ασκητικά» του Αββά Ισαάκ του Σύρου. Το βιβλίο αυτό το είχε συχνά κάτω από το μαξιλάρι του, ώστε να είναι από τα πρώτα πράγματα που θα αντίκριζε μόλις ξυπνούσε! Και μάλιστα τόσο πολύ ενστερνίστηκε τις διδασκαλίες του, ώστε όλος ο βίος του Γέροντος Ιωσήφ ήταν ένα ζωντανό βιβλίο του Αββά Ισαάκ του Σύρου.

(Γέρων Εφραίμ Φιλοθεΐτης,  Προηγούμενος  Ι.Μ. Φιλόθεου)