σημασία του μνήσθητί μου...!!!

Τό ρῆμα μιμνήσκω «θυμίζω, φέρνω στόν νοῦ μου» μᾶς εἶναι γνωστό ἀπό τήν ἔκκληση πού ἀπηύθυνε ὁ ληστής στόν Χριστό «μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου (Κ.Δ. Λουκ. 23,42). Τή φράση τή χρησιμοποιοῦμε καί σήμερα γιά τήν ἔκφραση ἔκπληξης (συνώνυμες φράσεις: μέγας εἶσαι Κύριε, ἔλα Χριστέ καί Παναγιά). Ἡ ἀρχική σημασία τοῦ ρήματος μι – μνή – σκω ἦταν βάζω μιά ἰδέα, μια σκέψη στό νοῦ κάποιου, τόν κάνω νά ἀναπολήσει κάτι. Ἀπό τό θέμα τοῦ ρήματος αὐτοῦ σχηματίστηκαν πολλές λέξεις· τό μνῆμα (Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν … καί τοῖς ἐν μνήμασι ζωήν χαρισάμενος) πού δηλώνει τή λειτουργία τοῦ τάφου ὡς σημείου πού διαιωνίζει τή μνήμη τοῦ νεκροῦ, σέ ἀντιδιαστολή μέ τόν τάφο πού δηλώνει τήν πράξη τῆς ταφῆς· μνημόσυνο «δέηση ἡ ὁποία γίνεται σέ τακτά χρονικά διαστήματα ἀπό τόν θάνατο κάποιου ὑπέρ ἀναπαύσεως τῆς ψυχῆς του»·μνημεῖο «οἰκοδόμημα τό ὁποῖο ἀνεγείρεται στόν τάφο κάποιου πρός τιμή καί ἀνάμνησή του // τάφος («πάντες οἱ ἐν τοῑς μνημείοις ἀκούσονται τῆς φωνῆς αὐτοῡ», Κ.Δ. Ἰω.5,28)· ἀείμνηστος «ὁ ἄξιος διαρκοῦς μνείας, ὁ ἀξέχαστος, ὁ ἀλησμόνητος». Οἱ παραπάνω λέξεις συνδέονται μέ τους νεκρούς, πού ζοῦν στή μνήμη μας. Ἄλλωστε ὁ ἱερέας μνημονεύειτῶν νεκρῶν καί ὁ Ὀδυσσέας Ἐλύτης μᾶς προτρέπει «μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό καί Ἀλέξανδρο Παπαδιαμάντη>>

Ἡ μνήμη συνδέται μέ τήν ὑπόσχεση, διότι ὁ ὑποσχόμενος ὀφείλει νά θυμᾶται τά ὑπεσχημένα. Ὁμνήστωρ (πρβλ. μνήστωρ Ἰωσήφ) ἤ μνηστήρας στή νεοελληνική εἶναι αὐτός πού ἔχει δεσμευτεῖ μέ κάποια γυναίκα μέ ἀμοιβαία ὑπόσχεση γάμου, ὁ ἀρραβωνιαστικός, ὁ ὁποῖος ὀφείλει νά μην λησμονεῖ τίς ὑποσχέσεις πού ἔδωσε κατά τόν ἀρραβώνα. Ἄς μνημονεύσουμε τούς μνηστῆρες τῆς Πηνελόπης καί τούς μνηστῆρες τοῦ θρόνου. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ ἀθάνατος μνηστήρας, τόν οποῖον νυμφεύονται οἱ ἅγιοι

Ἄς κάνουμε ἐπίσης μνεία στήν εὔφημον μνείαν, τήν τιμητική διάκριση, πού ἀπονέμεται σύμφωνα μέ τούς κανονισμούς ἀρχῆς, σωματείου, συλλόγου· στήν ἀμνηστία, τή λήθη, τή συγχώρηση αδικήματος πού διαπράχθηκε κατά τῆς πολιτείας (σημειωτέον ὅτι ἡ λέξη ὀρθογραφεῖται μέ ι καί ὄχι μέ ει, διότι...

παράγεται ἀπό τόν ἄμνηστο καί ὄχι ἀπό τό ἀμνηστεύω) καί στόνμνησιπήμονα πόνο τοῦ Αἰσχύλου, αὐτόν, δηλαδή πού ὑπενθυμίζει τά παθήματα, τή δυστυχία («στάζει… πρό καρδίας, μνησιπήμων πόνος»).

Ἡ μνήμη εἶναι sine qua non προϋπόθεση γιά τή μάθηση· χωρίς μνήμη ἡ μάθηση εἶναι ἀδύτατη. Γι’ αὐτό καί τό ρῆμα μανθάνω « μαθαίνω κατόπιν ἔρευνας, ἐξακριβώνω» εἶναι ὁμόρριζο μέ τό μιμνήσκω. Οἱμαθητές λοιπόν δέν ἀρκεῖ νά ἀπομνημονεύουν, ἀλλά νά ἐρευνοῦν, νά ἔχουν ἐνεργητική στάση ἀπέναντι στή γνώση. Ἀπό τήν ἴδια ρίζα σχηματίστηκε ἡ Μοῦσα, τή θεά τῶν καλῶν τεχνῶν, τῆς μουσικῆς , τῆς ποιήσεως καί τῆς γνώσης. Οἱ Μοῦσες μᾶς χάρισαν τήν πανευρωπαϊκή λέξη μουσική (ἀπ΄ ὅπου τά ἀγγλ. musik, γαλλ. musique, γερμ. Musik) πού ἦταν ἀρχικά κάθε τέχνη πού προστατεύεται ἀπό τίς Μοῦσες, ἰδίως ἡ λυρική ποίηση πού ψάλλεται μέ μέλος καί γενικά κάθε πνευματική ἐπίδοση, ἡ αἰσθητική ἀγωγή καί μόρφωση, τά γράμματα καί οἱ καλές τέχνες. Ὁ ναός τῶν Μουσῶν, τό Μουσεῖον χρησιμοποιήθηκε ἀργότερα γιά τό οἰκοδόμημα στό ὁποῖον φυλάσσονται καί ἐκτίθενται πρός κοινή θέα καί μελέτη συλλογές ἔργων τέχνης.

Μέ τή μάθηση συνδέεται ἀναμφίβολα καί ἡ σκέψη. Ἀπό τήν ἴδια ρίζα καί ὁΠρομηθέας, ὁ ὁποῖος κατά τόν μύθο ἔκλεψε ἀπό τόν Δία τή φωτιά γιά νά τή χαρίσει στούς ἀνθρώπους καί γι’ αὐτό του τό παράπτωμα ὁ Ζεύς τόν τιμώρησε δένοντάς τον στόν Καύκασο καί στέλνοντας ἕναν ἀετό γιά νά τοῦ τρώει τό συκώτι, μαρτύριο ἀπό τό ὁποῖο τόν ἀπάλλαξε ὁ Ἡρακλῆς. Προμηθέας λοιπόν εἶναι ὁ προνοητικός (πρό + μῆτις « σύνεση, φρόνηση»), σέ ἀντίθεση μέ τόν ἀδελφό του, τόν Ἐπιμηθέα (ἐπί + μῆτις), ὁ ὁποῖος πρῶτα ἔπραττε καί μετά ἀναλογιζόταν τίς συνέπειες. Ἀκολουθοῦν ἡ εὐφυέστατηΜήδεια (μήδομαι «σκέφτομαι»), ἡ σύζυγος τοῦ Ἰασωνα, τόν ὁποῖον βοήθησε νά κλέψει τό χρυσόμαλλο δέρας, ὁ Διομήδης, πού ἔχει τή σκέψη τοῦ Δία , ὁΓανυμήδης (γάνυμαι « ἀσταφτω, λάμπω») καί ὁ Μέντορας, ὁ φίλος τοῦ Ὀδυσσέα καί σύμβουλος τοῦ Τηλέμαχου.

Ἡ σκέψη εἶναι καλή καί ἅγια, ὅταν κινεῖται στά πλαίσια τοῦ ὀρθοῦ λόγου. Ὅταν ὑπερβαίνει τό μέτρο γίνεται μένος, παράφορη ὀργή. Ὅποιος σκέφτεται ἔντονα, μαίνεται σάν τόν μαινόμενο Διόνυσο, πού γινόταν παράφρων ἀπό τήν οἰνοποσία ἤ σάν τους μάντεις πού ἔπεφταν σέ ἔκσταση ἤ τίς μαινάδες, τίς μαινόμενες γυναῖκες στις ὁποῖες ὁ Διόνυσος εἶχε ἐμφυσήσει μεταφυσική τρέλα.

Ὅποιος μνημονεύει Ἰησοῡν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν ἔχει μνήμη Θεοῦ,μαθαίνει τά τοῦ Θεοῦ, ζυμώνει τή σκέψη του (μήδεται) μέ τόν Χριστό καί οὐδέποτε μαίνεται

Βιλλιώτη Γεωργίου, Φιλολόγου-Θεολόγου