Εκζήτηση συγγνώμης και αγάπη με όλους

Αναγκαία βέβαια προϋπόθεση για να συγχωρηθούμε και να είναι έγκυρη η εξομολόγησή μας είναι το να συγχωρήσουμε και να ζητήσουμε συγχώρηση από όλους.
«Όταν κανείς αδικήσει ή πληγώσει με τη συμπεριφορά του έναν άνθρωπο» παρατηρεί ο Γέρων Παΐσιος, «πρέπει πρώτα να πάει να του ζητήσει ταπεινά συγχώρηση, να συμφιλιωθεί μαζί του, και έπειτα να εξομολογηθεί την πτώση του στον πνευματικό, για να λάβει την άφεση. Έτσι έρχεται η Χάρις του Θεού.

Αν πει το σφάλμα του στον πνευματικό, χωρίς προηγουμένως να ζητήσει συγχώρηση από τον άνθρωπο που πλήγωσε, δεν είναι δυνατόν να ειρηνεύσει η ψυχή του, γιατί δεν ταπεινώνεται.
Εκτός αν ο άνθρωπος που πλήγωσε έχει πεθάνει ή δεν μπορεί να τον βρει, γιατί άλλαξε κατοικία και δεν έχει τη διεύθυνσή του, για να του ζητήσει, έστω και γραπτώς, συγγνώμη, αλλά έχει διάθεση να το κάνει, τότε ο Θεός τον συγχωρεί, γιατί βλέπει τη διάθεσή του».
Αν ο άνθρωπος ζητήσει συγγνώμη και ο άλλος δεν τον συγχωρήσει τότε δίδασκε ο π. Παΐσιος πρέπει «να κάνουμε προσευχή να μαλακώσει ο Θεός την καρδιά του. Υπάρχει όμως περίπτωση να μη βοηθάει ο Θεός να μαλακώσει η καρδιά του, γιατί, αν μας συγχωρήσει, μπορεί να ξαναπέσουμε στο ίδιο σφάλμα».
Γέρων Παΐσιος