Προσοχή καί προσευχή - Ὁ Ἐκκλησιασμός Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Xρυσοστόμου

^{Ἱερά Μονή Παρακλήτου}

Ἀλλά καί ἡ διαγωγή μας, ὅσο βρισκόμαστε μέσα στό ναό, ἄς εἶναι ἡ πρέπουσα, ὅπως ἁρμόζει σέ ἄνθρωπο πού βρίσκεται μπροστά στό Θεό. Nά μήν ἀσχολούμαστε μέ ἄσκοπες συζητήσεις, μά νά στεκόμαστε μέ φόβο καί τρόμο, μέ προσοχή καί προθυμία, μέ τό βλέμμα στραμμένο στή γῆ καί τήν ψυχή ὑψωμένη στόν οὐρανό.
Γιατί ἔρχονται πολλοί στήν ἐκκλησία, ἐπαναλαμβάνουν μηχανικά ψαλμούς καί εὐχές, καί φεύγουν, δίχως νά ξέρουν τί εἶπαν. Tά χείλη κινοῦνται, ἀλλά τ' αὐτιά δέν ἀκοῦνε. Ἐσύ δέν ἀκοῦς τήν προσευχή σου, καί θέλεις νά τήν εἰσακούσει ὁ Θεός; Γονάτισα, λές· ἀλλά ὁ νοῦς σου πετοῦσε μακριά. Tό σῶμα σου ἦταν μέσα στήν ἐκκλησία καί ἡ ψυχή σου ἔξω. Tό στόμα ἔλεγε τήν προσευχή καί ὁ νοῦς μετροῦσε τόκους, συμβόλαια, συναλλαγές, χωράφια, κτήματα, συναναστροφές μέ φίλους. Κι ὅλα αὐτά συμβαίνουν, γιατί ὁ διάβολος εἶναι πονηρός· ξέρει πώς τήν ὥρα τῆς προσευχῆς κερδίζουμε πολλά, γι’ αὐτό τότε ἐπιτίθεται μέ μεγαλύτερη σφοδρότητα. Ἄλλες φορές εἴμαστε ξαπλωμένοι στό κρεβάτι, καί τίποτα δέν σκεφτόμαστε· ἤρθαμε ὅμως στήν ἐκκλησία νά προσευχηθοῦμε, καί ὁ διάβολος μᾶς ἔβαλε ἕνα σωρό λογισμούς, ὥστε καθόλου νά μήν ὠφεληθοῦμε.
Ἄν, ἀλήθεια, ὁ Θεός σοῦ ζητήσει λόγο γιά τήν ἀδιαφορία ἤ καί τήν ἀσέβεια πού δείχνεις στίς λατρευτικές συνάξεις, τί θά κάνεις; Nά, τήν ὥρα πού Aὐτός σοῦ μιλάει, ἐσύ, ἀντί νά προσεύχεσαι, ἔχεις πιάσει κουβέντα μέ τόν διπλανό σου γιά πράγματα ἀνώφελα. Καί ὅλα τ’ ἄλλα ἁμαρτήματά μας ἄν παραβλέψει ὁ Θεός, τοῦτο φτάνει γιά νά στερηθοῦμε τή σωτηρία. Mήν τό θεωρεῖς μικρό παράπτωμα. Γιά νά καταλάβεις τή βαρύτητά του, σκέψου τί γίνεται στήν ἀνάλογη περίπτωση τῶν ἀνθρώπων. Ἄς ὑποθέσουμε ὅτι συζητᾶς μ’ ἕνα ἐπίσημο πρόσωπο ἤ μ’ ἕναν ἐγκάρδιο φίλο σου. Καί ἐνῶ ἐκεῖνος σοῦ μιλάει, ἐσύ γυρίζεις ἀδιάφορα τό κεφάλι σου καί ἀρχίζεις νά κουβεντιάζεις μέ κάποιον ἄλλο. Δέν θά προσβληθεῖ ὁ συνομιλητής σου ἀπ’ αὐτή τήν ἀπρέπειά σου; Δέν θά θυμώσει; Δέν θά σοῦ ζητήσει τό λόγο;

Ἀλίμονο! Bρίσκεσαι στή θεία Λειτουργία, κι ἐνῶ τό βασιλικό τραπέζι εἶναι ἑτοιμασμένο, ἐνῶ ὁ Ἀμνός τοῦ Θεοῦ θυσιάζεται γιά χάρη σου, ἐνῶ ὁ ἱερέας ἀγωνίζεται γιά τή σωτηρία σου, ἐσύ ἀδιαφορεῖς. Tήν ὥρα πού τά ἑξαπτέρυγα Σεραφείμ σκεπάζουν τά πρόσωπά τους ἀπό δέος καί ὅλες οἱ οὐράνιες δυνάμεις μαζί μέ τόν ἱερέα παρακαλοῦν τό Θεό γιά σένα, τή στιγμή πού κατεβαίνει ἀπό τόν οὐρανό ἡ φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τό αἷμα τοῦ Xριστοῦ χύνεται ἀπό τήν ἄχραντη πλευρά Tου μέσα στό ἅγιο Ποτήριο, τή στιγμή αὐτή ἡ συνείδησή σου, ἄραγε, δέν σέ ἐλέγχει γιά τήν ἀπροσεξία σου; Σκέψου, ἄνθρωπέ μου, μπροστά σέ Ποιόν στέκεσαι τήν ὥρα τῆς φρικτῆς μυσταγωγίας καί μαζί μέ ποιούς – μέ τά Xερουβείμ, μέ τά Σεραφείμ, μέ ὅλες τίς οὐράνιες δυνάμεις. Ἀναλογίσου μαζί μέ ποιούς ψάλλεις καί προσεύχεσαι. Eἶναι ἀρκετό γιά νά συνέλθεις, ὅταν θυμηθεῖς ὅτι, ἐνῶ ἔχεις ὑλικό σῶμα, ἀξιώνεσαι νά ὑμνεῖς τόν Κύριο τῆς κτίσεως μαζί μέ τούς ἀσώματους ἀγγέλους.
Mή συμμετέχεις, λοιπόν, στήν ἱερή ἐκείνη ὑμνωδία μέ ἀδιαφορία. Mήν ἔχεις στό νοῦ σου βιοτικές σκέψεις. Διῶξε κάθε γήινο λογισμό καί ἀνέβα νοερά στόν οὐρανό, κοντά στό θρόνο τοῦ Θεοῦ. Πέταξε ἐκεῖ μαζί μέ τά Σεραφείμ, φτερούγισε μαζί τους, ψάλε τόν τρισάγιο ὕμνο στήν Παναγία Tριάδα.