838_Ἡ Πεντηκοστή καί ἡ Παγκοσμιοποίησις - π.ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (Τῆς Π...

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: Η άρνηση της Πεντηκοστής λέγεται παγκοσμιοποίησις.

counter 

«Κλείστε τ’ αυτιά σας και σφίξατε την Ορθόδοξη Πίστη μέσα στην καρδιά σας. Έχομε εισέλθει εις τον χώρον των εσχάτων ημερών.» 

*** 

Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006) 

Το Πνεύμα το Άγιον αγαπητοί μου ήδη είχε ανακληθεί από την γην. Το είπε σαφώς ο Πατήρ: 

ου μὴ καταμείνή τό πνεύμα μου ἐν τοῖς ανθρώποις τούτοις εἰς τόν αἰῶνα, δια τό είναι αυτούς σάρκας· 

Οι άνθρωποι είχαν εξοκείλει, παρότι ο Θεός είχε πει να μην μιγούν [σ.σ. μίγω: μεσαιονικό του μείγνυμι – λεξικό Δημητράκου] οι δύο κλάδοι του Αδάμ. Ο ένας ήτανε του Κάιν και ο άλλος του Σηθ. Εμίγησαν όμως κινούμενοι από κίνητρα υλιστικά. Είδαν λέγει οι υιοί, οι απόγονοι, του Σηθ ότι οι θυγατέρες των απογόνων του Κάιν ήτανε πολύ ωραίες και εμίγησαν. Και εχάλασαν, και έφτασαν σε ένα σημείο που προκαλείται πλέον η απόφασις του Θεού για να έλθει ο κατακλυσμός. Γι΄ αυτό λέγει, προσέξτε αυτήν την θέσιν,

ου μὴ καταμείνή τό πνεύμα ΜΟΥ ἐν τοῖς ανθρώποις τούτοις 

εἰς τόν αἰῶνα, δεν λέει εις τους αιώνες,

δια τό είναι αυτούς σάρκας· έγιναν σαρκικοί. 

Αίρω λοιπόν το Πνεύμα μου το Άγιον. Από εδώ ας μάθουμε ότι ο σαρκικός άνθρωπος δεν μπορεί να έχει το Πνεύμα του Θεού. Δεν, τρόπον τινά, προσγειούται ομαλά το Πνεύμα το Άγιον εις τον σαρκικόν άνθρωπον. Γνωρίζουμε δε πλέον από την Καινή Διαθήκη, ότι ο άνθρωπος είναι, όχι η ψυχή του μόνον αλλά και το σώμα του και κυριότατα το σώμα του, ναός του Αγίου Πνεύματος. Πως λοιπόν αυτό το σώμα το οποίον θα συρθεί εις την ανηθικότητα, την ποικίλη ανηθικότητα, πως είναι δυνατόν πλέον αφού καταπροδόθηκε ως ναός του Αγίου Πνεύματος να μένει πλέον μέσα εκεί το Πνεύμα το Άγιον; 

Πράγματι, η όλη η ζωή των ανθρώπων διετηρήθη για 120 χρόνια ακόμη και επήλθε ο κατακλυσμός. Διεσώθη μόνον η οικογένεια του Νώε και άρχισε πάλι η ανθρωπότητα να απλώνεται στη γη. Αλλά η ρίζα της ανθρωπότητος παρέμενε πονηρή. Η πρόθεσις, η σκέψις, μάλιστα, εκεί κάπου λέγει το ιερόν κείμενον της Γενέσεως ότι έγκειται η διάνοια του ανθρώπου επιμελώς επί τα πονηρά εκ νεότητος αυτού. 

Και όταν αποφάσισαν οι άνθρωποι να απλωθούν σε όλη τη γη είπαν μεταξύ των να δημιουργήσουν ένα υλικόν μνημείον για να θυμούνται την αφετηρία του ξεκινήματός των, από που έφυγαν, από που ξεκίνησαν. Και άρχισαν να χτίζουν τον πύργον της Βαβέλ. Ξέρετε, να αφήσουμε ένα μνημείον, ένα υλικό σημείον που να προκαλεί μνήμη -αυτό θα πει μνημείον- δεν είναι κακό, αλλά ήταν όμως γι’ αυτούς ένα έργον αλαζονείας. Δες τε εμείς τι φτιάξαμε, ποιοι είμαστε. Αυτό βέβαια δεν το ευλόγησε ο Θεός, και τότε ο Θεός είπε

δεύτε και καταβάντες συγχέομεν αυτών εκεί την γλώσσαν, ίνα μη ακούσωσι έκαστος την φωνήν του πλησίον και διέσπειρεν αυτούς ο κύριος εκείθεν (από εκεί) επί πρόσωπον πάσης της γης, και επαύσαντο οικοδομούντες την πόλιν, και τον πύργον.

Δεν ολοκλήρωσαν τον πύργον ούτε την πόλιν. Ο πύργος της Βαβέλ. Βαβέλ θα πει σύγχυσις και ονομάστηκε έτσι επειδή επήλθε σύγχυσις των γλωσσών, ο ένας έλεγε αυτό και ο άλλος καταλάβαινε διαφορετικά. 

Μετά 50 ημέρες από την Ανάσταση του Χριστού, αγαπητοί μου, ήλθε και πάλι ως γνωστόν το Πνεύμα το Άγιον επί των ανθρώπων. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας σημειώνει στην υμνογραφία της κάτι πολύ χαρακτηριστικό, 

Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, Ο Θεός κατέβηκε και συνέχεε τας γλώσσας. 

διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος· Ξεχώριζε έθνη, ομάδες ομάδες ανθρώπων. Προσέξτε, διεμέριζεν έθνη, το λέει και στο Δευτερονόμιον αυτό. Δηλαδή, όρια έθεσε στο κάθε έθνος, σύνορα. Να το κρατήσετε αυτό είναι πολύ χρήσιμο. Θα το δούμε γιατί. 

ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμεν, Την Πεντηκοστή πια.

εις ενότητα πάντας εκάλεσε, Ενώ υπήρξε σκορπισμός πρώτα, τώρα με την Πεντηκοστή γίνεται μία ενότης.

και συμφώνως δοξάζομεν το πανάγιον Πνεύμα. 

Βλέπουμε λοιπόν ότι η Πεντηκοστή στάθηκε διορθωτική της αλαζονείας των ανθρώπων που απεπειράθησαν να υψώσουν τον πύργον της Βαβέλ. Και φυσικά πλέον εκείνο που εφεξής ενώνει όλους τους ανθρώπους δεν είναι ο πολιτισμός, δεν είναι τα κτήρια, δεν είναι τα μνημεία, αλλά το Πνεύμα το Άγιον. Κι εκείνος που δέχεται το θεανθρώπινον Πρόσωπον, του Χριστού πάντα, δέχεται και το Πνεύμα το Άγιον. Εάν δεν έχεις τον Ιησούν Χριστόν δεν είναι δυνατόν να έχεις το Πνεύμα το Άγιον. Και Αυτό δε επιτελεί ομοίως την πνευματική ζωή. Αυτό που λέμε,«πνευματική ζωή» αυτό είναι, η ζωή του Αγίου Πνεύματος. Όχι η ζωή του ανθρωπίνου πνεύματος -ο καθένας έχει το πνεύμα του-, όχι βάσει του ανθρωπίνου πνεύματος, αλλά βάσει του Αγίου Πνεύματος ασκείται αυτή η λεγομένη πνευματική ζωή. Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον δεν μπορούμε να σωθούμε. Αν οι άνθρωποι πάσχουν, είναι γιατί δεν έχουν το Πνεύμα το Άγιον, γιατί δεν Το αποδέχονται. Το κορυφαίο που σήμερα μας λείπει, ιδία από την εποχή μας, είναι ακριβώς αυτό, το Πνεύμα το Άγιον. Με την προϋπόθεση όμως ότι οι άνθρωποι έχουν πιστέψει, το είπα και προηγουμένως, εις τον Χριστόν. Θα έχεις τον Χριστόν για να έχεις το Πνεύμα το Άγιον.

Και τί μπορεί να μας δώσει το Πνεύμα το Άγιον; Ίσως αναρωτηθείτε. 

Πρώτιστα, με το Πνεύμα το Άγιον αποκτούμε νουν Χριστού. Λέει ο Παύλος στην Α’ προς Κορινθίους, ἡμεῖς δὲ νοῦν Χριστοῦ ἔχομεν.Εμείς, λέει, έχομε νουν Χριστού. Γιατί; Εάν έχουμε τον Χριστόν, έχουμε το Πνεύμα το Άγιον το Οποίον μας δίδει τον νουν του Χριστού. Και αυτό σημαίνει ότι σκέφτομαι όπως εσκέπτετο ο Χριστός. Σκεφτείτε, η σκέψις μου δηλαδή είναι χριστοειδής., είναι αντικοσμική και έχει γνώμονα την αιωνιότητα και το θέλημα του Θεού. Αυτό θα πει, έχω νουν Χριστού. 

Δεύτερον, έχομε το Πνεύμα της Αληθείας, όπως μας λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης εις το δέκατο τέταρτον κεφάλαιον. Ως Θεός βέβαια, το Πνεύμα το Άγιον πάντοτε αληθεύει, δεν μπορεί να ψεύδεται το Πνεύμα το Άγιον. Τούτο λέγεται σε αντιδιαστολή με το πνεύμα του ψεύδους και της πλάνης που είναι ο διάβολος. Γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, μὴ παντὶ πνεύματι πιστεύετε, μην πιστεύετε σε κάθε πνεύμα, αλλά μόνο στο Πνεύμα το Άγιον το οποίον είναι το Πνεύμα της Αληθείας. 

Αυτό σημαίνει ότι στον κόσμον επικρατεί το πνεύμα της πλάνης που θα πρέπει να γνωρίζουμε για να το αντιδιαστέλλομε από το Πνεύμα το Άγιον. Και ποιός είναι ο καρπός του πνεύματος της πλάνης; Προσέξτε: ο πνευματισμός, τα μέντιουμ. Η μαγεία. Η αίρεσις. Οι φυσικές θρησκείες, που σαν αλαφιασμένοι εμείς οι Ορθόδοξοι οι Χριστιανοί πάμε να γνωρίσουμε. Αυτές τις ξένες φυσικές απ’ Ανατολών ερχόμενες θρησκείες. Να γνωρίσουμε λέει τον Βουδισμό, να γνωρίσουμε τούτο, να γνωρίσουμε εκείνο. Αλλοίμονό μας. Ο κοσμικός τρόπος του ζειν και του σκέπτεσθαι, αποτελούν πνεύματα πλάνης. 

Και μάλιστα να σας πω και κάτι τελείως καινούριο. Εδημοσιεύθη σε μία εφημερίδα, ότι σε κάποια Δημοτικά σχολεία, πειραματικά, εις την Πρώτη Τάξη του Δημοτικού σχολείου -καλά το ακούσατε- εισάγεται το μάθημα της μαγείας. Η εφημερίδα έχει δείγματα. Πως είναι το αλφαβητάρι που έχουμε στην Α΄ Δημοτικού και μαθαίνουμε τα γράμματα, το Α, το Β, έτσι κι εκεί υπάρχει ένα βοήθημα, ένα βιβλίο που αναφέρεται εις την μύηση των παιδιών εις την μαγεία. Το ακούσατε; Λέει ένας λόγος ότι η φύσις μισεί τα κενά. Αυτό τώρα να το μεταφέρουμε, την στιγμή που διώχνουμε τον Χριστόν από την ζωή μας, πολύ φυσικό να πάρει θέση ο διάβολος, γιατί η μαγεία πάτρονά της έχει τον διάβολο. Το ακούσατε παρακαλώ; Εγώ θα σας προκαλέσω αν δείτε να γενικεύεται η υπόθεση -αν δεν αποτύχει βέβαια στο ξεκίνημά της- εσείς οι γονείς και οι γιαγιάδες και οι παππούδες διαμαρτυρηθείτε για να σώσουμε τα παιδιά μας. 

Το Άγιον Πνεύμα είναι το Χρίσμα της Αληθείας. Γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α’ του επιστολή, 

και ύμείς το χρίσμα ο ελάβετε απ’ αυτού, εν υμίν μένει, και ου χρείαν έχετε, ίνα τις διδάσκη υμάς· 

Δεν έχετε ανάγκη να σας διδάξει κανείς γιατί είσαστε θεοδίδακτοι 

αλλ’ ως το αυτό χρίσμα διδάσκει υμάς περί πάντων, 

Για όλα τα πράγματα μας διδάσκει το Πνεύμα το Άγιον. Είναι ξεχωριστό Μυστήριον, μετά από το βάπτισμά μας χριώμεθα το Άγιον Χρίσμα. Άλλον το Βάπτισμα, άλλον το Χρίσμα. Το Χρίσμα είναι να πάρουμε με υλικόν τρόπον με το Μύρον αυτό, να πάρομε το Πνεύμα το Άγιον -με υλικόν τρόπον το ξαναλέγω- διότι το Πνεύμα το Άγιον εδράζεται, έχει έδρα του αυτό το αγιασμένο λάδι. Έτσι παίρνουμε το Χρίσμα, αυτό το δεύτερον Μυστήριον το οποίον θα μας δώσει ό,τι αγαθόν ο Θεός θέλει να μας δώσει. Το Άγιον Χρίσμα είναι η προίκα μας. 

και αληθές εστιν και αληθές και ουκ έστιν ψεύδος· καὶ καθὼς εδίδαξεν υμάς, μενείτε εν αυτώ. 

Και είναι Αληθινόν, εις το Πνεύμα το Άγιον δεν υπάρχει ψεύδος, και όπως σας δίδαξε να μένετε εις Αυτό. 

Με το Άγιον Πνεύμα αγαπητοί μου έχουμε σαφή διάκριση του αληθούς από του ψευδούς, Του γήινου και του παροδικού από του ουρανίου και μονίμου. Του συμφέροντος και του μη συμφέροντος. Του γνησίου από του νόθου. Μπορούμε να διακρίνομε. Είναι η πνευματική διάκρισις. Γιατί έχουμε και την φυσική διάκριση. Φυσική διάκρισις είναι να διακρίνεις με τα μάτια μάτια σου ότι αυτό είναι σκότος και αυτό είναι μέρα, φως· φυσική διάκρισις. Αυτό είναι ντουβάρι και εκείνο είναι νερό· φυσική διάκρισις. Αλλά η διάκρισις αυτών των στοιχείων που σας είπα, να μην τα επαναλαμβάνω, αποτελούν την λεγομένην πνευματική διάκριση. 

Ένα τρίτο σημείο. Λέγει ο Ησαΐας ότι έχουμε Πνεύμα φόβου Θεού, λέει στο ενδέκατον κεφάλαιόν του. Ναι, το Πνεύμα το Άγιον μας δίνει τον φόβο του Θεού. Δεν είναι συνεπώς απόβλητος ο φόβος του Θεού, αλλά είναι ευκταίος, είναι επιθυμητός. Η αφοβία; Η αφοβία αγαπητοί μου χάνει τα κεκτημένα. Θα με βοηθήσει να μην φοβούμαι τον διάβολον, αλλά θα φοβούμαι τον Θεόν. Γιατί η αφοβία, ξαναλέγω, χάνει τα κεκτημένα. Γι’ αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος μετά φόβου και τρόμου,που είναι η επίτασις του φόβου κατεργαζόμενη την ημών σωτηρίαν. Αν την χάσω την σωτηρίαν μου, τί γίνεται; Η αφοβία έβγαλε τους πρωτοπλάστους από τον Παράδεισο, αλλά ο φόβος του Θεού εισήγαγε τον ληστήν εις τον Παράδεισον. Ο φόβος του Θεού εισήγαγε τον ληστήν, όταν ο ίδιος λέγει εις τον άλλον τον συ-ληστή του,ουδέ φοβή συ τον Θεόν; Διότι στην αρχή και οι δύο εβλασφήμουν τον Χριστόν. Μετά συνήλθε. μπήκε ο φόβος του Θεού, τρόμαξε, συγκλονίστηκε και όταν ο άλλος συνέχισε να βλασφημά του λέει, ουδέ φοβή συ τον Θεόν; Δεν φοβάσε τον Θεόν; 

Δια τον μη έχοντα φόβον του Θεού που εμπνέει το Πνεύμα το Άγιον όλα επιτρέπονται, όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι. Θεμιτά και αθέμιτα. Και να σκοτώσω και να κλέψω και να κακοποιήσω. Όλα επιτρέπονται αφού δεν έχω τον φόβο του Θεού. Γι’ αυτό και ο λαός μας λέει, αυτός είναι α-θεόφοβος. Δεν έχει φόβο Θεού, αθεόφοβος. Αντιθέτως οι Χριστιανοί ελέγοντο στην αρχαία εποχή, οι φοβούμενοι τον Κύριον. 

Τέταρτον και το εξόχως σπουδαίον, γίνεται για εμάς το Πνεύμα το Άγιον,Πνεύμα ελευθερίας. Γράφει ο Παύλος, ο δε Κύριος το Πνεύμα εστιν (ο Κύριος είναι το Άγιον Πνεύμα) ου δε το Πνεύμα Κυρίου (όπου δε το Πνεύμα του Κυρίου) εκεί ελευθερία. Είδατε; Εκεί είναι η ελευθερία, όπου είναι το Άγιον Πνεύμα. Βαθύς λόγος, λόγος όντως κλειδί. 

Επειδή σήμερα δεν έχουν οι πολλοί το Άγιον Πνεύμα, δεν έχουν και ορθή αντίληψη περί ελευθερίας. Είναι το πιο κακοποιημένο πράγμα η ελευθερία. Θεωρούν την ελευθερία σαν ασυδοσία και αυτό αποτελεί στοιχείο αυτοκαταστροφής. Όπως λέει πάλι ο λόγος του Θεού, οι άνθρωποι που επικαλούνται, λέει, την ελευθερία αυτοί είναι δούλοι της φθοράς. Φράσις στην Καινή Διαθήκη.

Η αναρχία, ο αμοραλισμός -αμοραλισμός θα πει όταν δεν έχεις καμμίαν ηθικήν- είναι σημεία απουσίας του Αγίου Πνεύματος που δίδει την ορθήν αντίληψην περί ελευθερίας.

Ένα πέμπτο σημείον ακόμη αν θέλετε. Λέγει ο Ψαλμωδός ότι λαβαίνουμε Πνεύμα ηγεμονικόν. Πω, πω ! Είναι στον 50ο Ψαλμό, και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με... Είναι ο ηγεμών νους. Εκείνος ο οποίος εγκαθίσταται από το Πνεύμα το Άγιον. Κι έτσι κυβερνάει ο νους, δεν κυβερνούν οι πατούσες, ούτε οι φτέρνες, ούτε οι κλωτσιές στο ποδόσφαιρο, ούτε, ούτε, ούτε. Ο ηγεμών νους. Γι’ αυτό τρομάζει ο Δαυίδ και λέγει το εξής, το πνεύμα το άγιόν σου μή αντανέλης απ’ εμού.Ένεκα των αμαρτιών μου μην πάρεις το Πνεύμα Σου το Άγιο από μένα γιατί χάθηκα. 

Και ένα τελευταίο σημείο, αν είναι τελευταίο. Πλήθος, πλήθος δωρεές μας φέρνει το Πνεύμα το Άγιον αλλά δυστυχώς ο χρόνος πάντοτε είναι περιορισμένος. .. Μας δίδει το Πνεύμα της υιοθεσίας. Λέει ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους Επιστολή του, ελάβετε Πνεύμα υιοθεσίας, ενώ κράζομεν, Αββά, ο Πατήρ. Με αυτό το Πνεύμα αποκαλούμε τον Θεό Πατέρα -Αββά θα πει Πατήρ, έχει δύο γλώσσες είναι η Συριακή, είναι και η Ελληνική. Πείτε σε κάποιον -και μην μου πείτε είναι αυτονόητο να πω τον Θεό Πατέρα- πείτε σε κάποιον να αποκαλέσει τον Θεό Πατέρα όταν δεν τα έχει καλά με τον Θεό. Αδύνατον. Το κεφάλι να του πάρετε, τον Θεό Πατέρα δεν τον επικαλείται. Για να δείτε ότι πράγματι το Πνεύμα το Άγιον μας εμπνέει να λέμε τον Θεόν Πατέρα. Και όταν λέμε Πάτερ ημών, αυτό το Πάτερ ημών είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και εκ της υιοθεσίας γεννάται το αίσθημα της ασφαλείας.Όπως το μικρό παιδί, βλέπετε μια μικρούλα εδώ κοιμάται. Πού κοιμάται; Δίπλα στη μάννα της. Βέβαια, είναι η μάννα της. Έτσι αγαπητοί μου, όταν έχω το στήριγμα, το σκέπασμα του Πατέρα αισθάνομαι ασφάλεια. Ο άνθρωπος ξέρετε πότε δεν αισθάνεται ασφάλεια; Όταν δεν έχει τον Θεό Πατέρα. Γι’ αυτό σήμερα έχουμε τόσες και τόσες άσχημες καταστάσεις. Δηλαδή, το να πω τον Θεό Πατέρα, αλλά με όλη την συνέπεια, αυτό έχει τεραστία σημασία ψυχολογική. 

Ενώ έχουμε τόσα προνόμια αγαπητοί από το Άγιον Πνεύμα -και πολλά βέβαια άλλα, που να τα απαριθμήσουμε- ποιος ποτέ θα πίστευε, 

ΠΟΙΟΣ ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΙΣΤΕΥΕ

ΟΤΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ

ΘΑ ΕΣΚΕΠΤΟΝΤΟ

ΝΑ ΞΑΝΑΓΥΡΙΣΟΥΝ

ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ

ΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΒΑΒΕΛ. 

Τί είπατε; Ποιός ποτέ θα το φανταζόνταν, να ξαναγυρίσουν οι Χριστιανοί να χτίσουν τον Πύργο της Βαβέλ; 

Κι όμως αγαπητοί μου. Τί είναι αυτό; Είναι το ξανακτίσιμο του πύργου της Βαβέλ, η άρνησις της Πεντηκοστής, που λέγεται παγκοσμιοποίησις. Τ’ ακούσατε; Η άρνηση της Πεντηκοστής λέγεται παγκοσμιοποίησις. 

Δεν έχω χρόνο πιο πολύ να σας πω ότι ο Θεός έβαλε τα όρια των εθνών. Είναι στο Δευτερονόμιο, το αναφέρει ο Απόστολος Παύλος εις την Πνύκα στην Αθήνα κτλ. Ο Θεός θέλει σύνορα όπως θέλει και ντουβάρια στο κάθε σπίτι, στην κάθε οικογένεια. Ξέρετε κάποτε τί είχε γίνει; Στη Ρωσσία, το πείραμα,. Τί θα πει, λέει, οικογένεια; Κοινά όλα. Γρήγορα κατάλαβαν ότι αυτό το πράγμα δεν στέκεται. Στέκεται αυτό το πράγμα; Έτσι συμβαίνει και με τα έθνη. Και δεν είναι απλώς γιατί έχουμε μια πολιτισμική ισοπέδωση. Πιστέψτε με, αυτό είναι το λιγότερο. Αλλά ζητούμε την ένωση των ανθρώπων δια της παγκοσμιοποιήσεως, στην κοινωνική ένωση, στην εμπορική ένωση, την πολιτισμική ένωση και προπαντός εις την θρησκευτικήν ένωση. Αυτό που ακριβώς λέμε, οικουμενισμός. Στη χοάνη αυτή, να ρίξουμε όλες τις θρησκείες να βγάλουμε αυτό που λέμε οικουμενισμός. Θέτουμε λοιπόν εκ ποδών τον Θεό που σταμάτησε την πυργοποιία, τότε, και μας έδωσε την Πεντηκοστή. Τον διώχνουμε τον Θεό. Δεν τον χρειαζόμεθα τον Θεό. Αυτή η ενότητα είναι ακραιφνώς, ακραιφνώς δαιμονική. 

Αλλά και μ’ αυτήν την ενότητα, προσέξτε, θα τελειώσει ο κόσμος.Δεν ξαναγυρίζει ο Θεός τελείωσε. Αυτή είναι η διαδρομή: Πύργος Βαβέλ – Πεντηκοστή – ξαναγυρίζουμε στον Πύργο της Βαβέλ. Εκεί θα τελειώσει ο κόσμος, και το τέλος του θα είναι τραγικό. Του κόσμου το τέλος θα το εμπνέει ο διάβολος και ο αντίχριστος και ο ψευδοπροφήτης. Αυτή η ανίερος τριάδα. 

Είπε ο Κύριος ότι όταν θα ξαναέλθει, θα βρει την Πίστη επί της γης; Αυτό το ερώτημα έθεσε. Αγαπητοί μου, θα την βρει την Πίστη επί της γης αλλά σε λίγους, στο λεῖμμα όπως λέει ο Απόστολος Παύλος. Στο υπόλοιπον, ένα μικρό μέρος, Γι’ αυτό αγαπητοί, σήμερα, γιορτάζουμε την Αγία Πεντηκοστή, έχουμε αντιληφθεί την μεγάλη σημασία και το τι μας εχάρισε το Πνεύμα το Άγιον; Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον δεν έχομε λόγον υπάρξεως, όπως δεν είχαν και οι άνθρωποι προ του κατακλυσμού. 

Τα κηρύγματα των ποικίλων παγκσμιοποιήσεων περιφρονήσατέ τα, προπαντός δε στον θρησκευτικό τομέα τον οικουμενισμό. Κλείστε τ’ αυτιά σας και σφίξατε την Ορθόδοξη Πίστη μέσα στην καρδιά σας. Έχομε εισέλθει εις τον χώρον των εσχάτων ημερών. Όλα το δείχνουν. Εμείς, έχοντες το Πνεύμα το Άγιον, να γινόμεθα αγιότεροι και αγιότεροι. Και τότε αναμένομε τον Κύριον Ιησούν που μας βεβαιώνει, ιδού έρχομαι ταχύ. Και το Πνεύμα και η Νύμφη, το Άγιον Πνεύμα και η Εκκλησία -γιατί το Πνεύμα μένει στην Εκκλησία και βοηθάει την Εκκλησία- με ένα στόμα λέγουσιν, έρχου. Έρχομαι γρήγορα. Έρχου, έλα Κύριε. Και ο ακούων, όποιος ακούει μέσα στην ιστορία, ειπάτω, ας πει, ΕΡΧΟΥ. Αμήν.

Απομαγνητοφώνηση Φαίη για το ΑΒΕΡΩΦ.

Στὴν Ἁγίαν Πεντηκοστὴν - Θεοδώρου Ζωγράφου

s ΚΑΤΑ τὴν μεγάλην ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς συνηγμένοι ἦσαν οἱ μαθηταὶ τοῦ Σωτῆρος ἐν Ἱερουσαλήμ, ἀναμένοντες τὴν ἐξ ὕψους δύναμιν μιᾷ καρδίᾳ καὶ ψυχῇ, ὅτε περὶ ὥραν τρίτην τῆς ἡμέρας ἠκούσθη ἦχος ἐκπληκτικὸς καὶ πρωτοφανής, «ἦχος ἐξ οὐρανοῦ, ὥσπερ φερομένης βιαίας πνοῆς» (Πράξ. Β’ 2), ὡς ὁ θεηγόρος Λουκᾶς ἐξιστορεῖ, ὅμοιος δηλ. πρὸς βιαίαν ἀνέμου πνοήν· «καὶ ὤφθησαν αἰτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς» (αὐτόθι, 3), ἐφάνησαν γλῶσσαι πυροειδεῖς, καὶ ἑκάστη αὐτῶν ἔμενεν ἐπὶ ἕνα ἕκαστον τῶν μαθητῶν, δηλοῦσαι τὸ χάρισμα τῆς γλωσσομαθείας, ὅπερ εἰς πάντας ἐγένετο τότε καταληπτόν, διότι οἱ πνευματέμφοροι Ἀπόστολοι ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ καὶ πάντων τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος τότε ἐνεπλήσθησαν καὶ ἠσθάνοντο ἐσωτερικὴν ἀνακαίνισιν ἐν ἑαυτοῖς, ἠσθάνοντο χαρὰν καὶ γαλήνην, σοφίαν καὶ γνῶσιν, θάρρος καὶ ἰσχὺν καὶ τὰ λοιπὰ τοῦ Πνεύματος χαρίσματα ἐπιδρῶντα ἐπὶ τοῦ σώματος αὐτῶν καὶ τῆς ψυχῆς, καὶ τὴν καρδίαν αὐτῶν κατακλύζοντα καὶ τὴν διάνοιαν φωτίζοντα.             Ἄν τὸ ἀτελὲς πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου ἐκδηλοῖ τὴν παρουσίαν καὶ ἐνέργειαν αὑτοῦ διά τε τῆς ἐξωτερικῆς κτίσεως, τῶν ὑλικῶν αὑτοῦ ἔργων, καὶ διὰ τῆς ἐπιδράσεως αὑτοῦ ἐπὶ τοῦ πνεύματος τῶν ὁμοίων αὑτοῦ, τῶν πνευματικῶν αὑτοῦ ἔργων, λόγων ἤ συγγραφῶν, τί λογικώτερον ἤ τί φυσικώτερον τὸ ἀπόλυτον Πνεῦμα νὰ ἐκδηλώσῃ τὴν κατάβασιν αὑτοῦ διὰ τῆς ἐξωτερικῆς φύσεως, τῆς βιαίας πνοῆς καὶ τῶν πυρίνων γλωσσῶν, καὶ τῆς ἐπιδράσεως αὑτοῦ ἐπὶ τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος διὰ τῶν ἀπείρων χαρισμάτων αὑτοῦ;             Αἱ ἐκδηλώσεις αὗται δὲν ἀποτελοῦσι βεβαίως τὴν οὐσίαν τοῦ Πνεύματος, διότι αὕτη δὲν εἶνε μεθεκτή, οὔτε ὁρατή, οὔτε προσιτή, καθόσον τὸν Θεὸν οὔτε ὀφθαλμὸς δύναται νὰ ἴδῃ, οὔτε οὖς ν’ ἀκούσῃ, ἀλλ’ εἶνε ἐκδηλώσεις τῆς παρουσίας καὶ ἐνεργείας αὐτοῦ. Διὰ τοῦτο ὁ θεηγόρος Λουκᾶς, ὁ μόνος ἐξιστορήσας τὴν κάθοδον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔγραψεν οὐχὶ γλῶσσαι πυρός, ἀλλὰ «γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς» (Πράξ. Β’ 3), καὶ οὐχὶ ἦχος φερομένης πνοῆς βιαίας, ἀλλὰ «ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας», ἵνα μή τι αἰσθητὸν περὶ τοῦ Πνεύματος ὑποπτευθῇ τις, μὴ νομίσῃ, ὅτι τὸ Πνεῦμα εἶνε πῦρ ἤ ἀήρ.

Β΄ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ: «Χαίρε της Τριάδος τους μύστας φωτίζουσα»

Αρχιμ. Ειρηναίου Λαφτσή, Πρωτοσυγκέλλου Ι.Μητροπόλεως Αλεξ/πόλεως

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας προβάλλει την ορθόδοξη διδασκαλία και πίστη για να ενισχύσει το φρόνημα του πιστού λαού και να τιμήσει τους αγωνιστές αγίους, μάρτυρες και ομολογητές. Είναι όμως απαραίτητο ο ορθόδοξος χριστιανός να είναι γνώστης της πίστεως, να γνωρίζει τα δόγματα της Εκκλησίας και να τα εφαρμόζει στη ζωή του. Η γνώση και η αποδοχή μέσω του βιώματος είναι απαραίτητη για τη σωτηρία κάθε ανθρώπου. Για να σωθούμε, όμως, πρέπει να γνωρίσουμε την αλήθεια.

Ο Χριστός είπε: «εγώ γι’ αυτό γεννήθηκα και γι’ αυτό ήλθα στον κόσμο, για να φανερώσω την αλήθεια· όποιος αγαπάει την αλήθεια καταλαβαίνει τα λόγια μου»[1]. Σε άλλο σημείο ο Κύριος λέει: «εγώ είμαι η αλήθεια…κανείς δεν έρχεται προς τον Πατέρα παρά δι’ εμού»[2]. Όταν ο Φίλιππος απευθύνθηκε στο Χριστό και του είπε «Δείξε μας τον Πατέρα σου και αυτό μας αρκεί», ο Χριστός του απάντησε: «Δεν πιστεύεις πως εγώ είμαι αχώριστος από τον Πατέρα και ο Πατέρας από μένα; …και αν δεν πιστεύεις στο λόγο μου, πίστεψε εξαιτίας των ίδιων μου των έργων»[3].

Από τα παραπάνω χωρία καταλαβαίνουμε πως ο Χριστός είναι πρώτον αλήθεια και δεύτερον πως ο Πατέρας και ο Υιός είναι ένα και το αυτό. Μόνο ο Χριστός μπορεί να μας οδηγήσει στον ουράνιο Πατέρα για να μας καταστήσει μετόχους της ζωής του Χριστού. «Η χάρις και η αλήθεια ήλθον δια του Ιησού Χριστού»[4]. Αυτήν την αλήθεια, όμως, δεν μπορούσαν να την κατανοήσουν ούτε οι ίδιοι οι μαθητές Του μέχρι τη στιγμή της Αναλήψεως του Χριστού, που ο Πατέρας έστειλε δια του Υιού το «Πνεύμα της αληθείας». Αυτό το Άγιο Πνεύμα, σύμφωνα με τα λόγια του Χριστού, θα μας οδηγήσει σε όλη την αλήθεια[5]. Επειδή, λοιπόν, το κυριότερο δόγμα της Πίστεώς μας είναι η αλήθεια περί της Αγίας Τριάδος, γι’ αυτό και θα αναφερθούμε στο σχετικό στίχο των Β’ Χαιρετισμών στον οποίο η Παναγία εξυμνείται ως «της Τριάδος τους μύστας φωτίζουσα».

Η πίστη στην Αγία Τριάδα είναι, κυρίως, χριστιανική αποκάλυψη. Μια αποκάλυψη που ξεκινά από τη Δημιουργία και καταγράφεται στη Γένεση και δε θα σταματήσει ποτέ να φανερώνεται στον κόσμο. Στο βιβλίο της Γενέσεως στις πρώτες σελίδες που αναφέρεται η Δημιουργία του κόσμου, ο Θεός-Πατέρας και Δημιουργός επικοινωνεί, συνδιασκέπτεται και συναποφασίζει για τη Δημιουργία καθώς χρησιμοποιεί πληθυντικό αριθμό λέγοντας «Ποιήσωμεν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και καθ’ ομοίωσιν»[6]. Επίσης, η Αγία Τριάδα αποκαλύπτεται και πάλι στη Βάπτιση του Κυρίου στον Ιορδάνη, όπως μας το αναφέρει και το απολυτίκιο της εορτής «η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις».

Η τελευταία Εντολή του Χριστού που δόθηκε στους αγίους Αποστόλους ήταν: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν· και ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος»[7]. Με το να τους προτρέψει να βαπτίζουν τους ανθρώπους όχι «στα ονόματα», αλλά «εις το όνομα» προσδιόρισε την μονάδα και το αδιαίρετο της Μίας Φύσεως ή Ουσίας της Αγίας Τριάδος. Ταυτόχρονα, όμως διακήρυξε την Τριάδα των Υποστάσεων ή Προσώπων στη Μία Θεότητα[8].

Ο Απόστολος Παύλος, κλείνοντας την Β΄ προς Κορινθίους Επιστολή του προσεύχεται λέγοντας: «Η χάρις του Κυρίου Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος μετά πάντων υμών»[9]. Διακηρύσσει μ’ αυτόν τον τρόπον το Δόγμα της Αγίας Τριάδος. Ο Παύλος θέτει τα Ονόματα της Αγίας Τριάδος σε διαφορετική τάξη και όχι σύμφωνα με εκείνη που ο Χριστός χρησιμοποίησε στο Ματθαίο (28, 19-20), δηλώνοντας ότι η τάξη των Ονομάτων δεν σημαίνει διαφορά της Φύσεως ή Δυνάμεως ή Αρχής των Προσώπων της Αγίας Τριάδος, αλλά διακηρύσσει την ισότητα των Υποστάσεων ή Προσώπων της Μιάς Θεότητας[10]. Και πάλι, σ’ άλλες περιπτώσεις αναφέρεται στη Χάρη που εκπηγάζει από τον Κύριο, ή από το Άγιο Πνεύμα, ή από τον Πατέρα, και μ’ αυτό τον τρόπο αποδεικνύει ότι δεν Τους θέτει σύμφωνα με κάποιο βαθμό, διότι η Φύση και η Ουσία της Αγίας Τριάδος είναι κοινή και για τα τρία Πρόσωπα.

Για μας τους χριστιανούς ο Θεός μας είναι τριαδικός και για να Τον αποδεχθείς, να Τον γνωρίσεις και να Τον πιστέψεις πρέπει να αφήσεις το Άγιο Πνεύμα να σε φωτίσει με την αλήθεια. Αυτό θέλει να μας πει ο υμνογράφος του Ακαθίστου Ύμνου με την έκφραση «Χαίρε της Τριάδος τους μύστας φωτίζουσα». Η Αγία Τριάδα είναι μυστήριο και δεν προσεγγίζεται με την φιλοσοφία, ούτε ερευνάται με τη σκέψη, διότι ξεπερνάει η θεότητα την ανθρώπινη διανόηση. Ο Θεός μόνο αποκαλύπτεται και αποκαλύπτεται δια του Αγίου Πνεύματος.

Ο σημερινός στίχος μας δίνει τη δυνατότητα να παρουσιάσουμε την ορθόδοξη διδασκαλία για την Αγία Τριάδα, αυτό που η θεολόγοι λένε τριαδολογικό δόγμα, έτσι όπως καθιερώθηκε από την Α’ και Β’ Οικουμενική Σύνοδο[11].

Το τριαδικό δόγμα, που είναι μυστήριο ασύλληπτο από την ανθρώπινη σκέψη, διατυπώνεται συνοπτικά ως εξής:

Ο Θεός είναι ένας και μόνος κατά την ουσία, αλλά τριαδικός κατά την υπόσταση. Ο Θεός, δηλαδή, είναι τρισυπόστατος, Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Όταν λέμε «ουσία» εννοούμε τη φύση και όταν λέμε «υπόσταση», εννοούμε τα πρόσωπα. Οι τρεις αυτές υποστάσεις δεν πρέπει να θεωρηθούν σαν απλές όψεις ή μορφές της θεότητας, ώστε ο ένας Θεός να αποκαλύπτεται άλλοτε ως Πατέρας, άλλοτε ως Υιός και άλλοτε ως Άγιο Πνεύμα. Ούτε πάλι τα πρόσωπα αυτά είναι από διαφορετική ουσία ώστε να υπάρχουν τρεις Θεοί. Μία και μόνη Θεία ουσία και Θεότητα υπάρχει, άναρχη, άκτιστη (αδημιούργητη), άϋλη, αμετάβλητη, αδιαίρετη, παντοδύναμη, τέλεια. Συγχρόνως όμως ολόκληρη η μία Θεία ουσία υπάρχει στα τρία θεία πρόσωπα, χωρίς σύγχυση και χωρίς διαίρεση. Ούτε, λοιπόν, τρεις θεοί υπάρχουν, ούτε τα τρία πρόσωπα συγχέονται σε ένα. Και ενώ είναι και τα τρία πρόσωπα ομοούσια και έχουν τις ίδιες ιδιότητες διακρίνονται το ένα από το άλλο σε τούτο: Ο Πατέρας είναι αγέννητος, ο Υιός γεννάται από τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα αιωνίως. Σε κάθε ενέργεια του Θεού προς τα έξω, δηλαδή προς τον κόσμο, συμμετέχουν και τα τρία πρόσωπα, αλλά το καθένα με τη δική του τάξη.

Πιο αναλυτικά ο τριαδικός Θεός περιγράφεται ως «Τρισυπόστατη Μονάδα» η οποία φανερώνεται με ενέργειες και έργα στην κτίση και την ιστορία. Έχει μεν τρία πρόσωπα, αλλά αυτά τα τρία πρόσωπα δεν αποτελούν τρεις χωριστούς Θεούς, αλλιώς ο Χριστιανισμός δε θα ήταν μονοθεϊστική αλλά τριθεϊστική θρησκεία. Κατά το δόγμα, ο λόγος που ο τριαδικός Θεός είναι ένας αν και με τρεις υποστάσεις είναι η απουσία χώρου και χρόνου. Επειδή όμως ο χώρος και ο χρόνος είναι δημιουργήματα του Θεού, ο Θεός δεν υπόκειται σε αυτούς, καθώς ουδεμία σχέση υπάρχει μεταξύ κτιστού και ακτίστου. Έτσι έχουμε το μυστήριο (ακατάληπτο για τους ανθρώπους) της Τρισυπόστατης Μονάδας.

Ο Ένας και Μοναδικός Θεός έχει τρεις υποστάσεις ή πρόσωπα, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Ο Πατήρ αποτελεί την Αιτία της Θεότητος.

Τα τρία πρόσωπα αυτά ή αλλιώς υποστάσεις, έχουν μοναδικές και αμεταβίβαστες ιδιότητες που προκύπτουν από τις αιώνιες (χωρίς χρονική αρχή) σχέσεις τους. Ταυτόχρονα έχουν μία ουσία ή φύση, αλλά κάθε μία από αυτές ως υπόσταση δεν ταυτίζεται με την ουσία της θεότητος και έτσι ο Πατήρ είναι η αιτία της υπάρξεως των υποστάσεων του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αλλά όχι και της ουσίας και των ενεργειών αυτών, με τα οποία κοινωνεί.

Η Αγία Τριάδα για την οποιαδήποτε ανθρώπινη ύπαρξη αδύνατο να κατανοηθεί πλήρως, πόσο μάλλον να εξηγηθεί. Ο Θεός είναι απείρως μεγαλύτερος από μας, επομένως, δεν χρειάζεται να περιμένουμε να είμαστε σε θέση να τον κατανοήσουμε πλήρως. Η Βίβλος διδάσκει ότι ο Πατέρας είναι Θεός, ότι ο Υιός είναι Θεός και ότι το Άγιο Πνεύμα είναι Θεός. Αν και μπορούμε να κατανοήσουμε κάποιες σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών προσώπων της Αγίας Τριάδας, εν τούτοις η Αγία Τριάδα είναι ακατανόητη στον ανθρώπινο νου. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνο δεν είναι αλήθεια ή ότι δεν βασίζεται στη διδασκαλία της Βίβλου.

Η αιώνια σχέση των τριών προσώπων ή υποστάσεων αποσαφηνίζεται με τρεις βασικές προϋποθέσεις:

α) Αίτιο του τρόπου ύπαρξης της Τριάδας καθεαυτής είναι μόνο ο Πατέρας,

β) Ο Πατέρας γεννά τον Υιό και εκπορεύει το Άγιο Πνεύμα χωρίς όμως να υπάρχει χρονική διαφορά ύπαρξης των τριών,

γ) Οι τρεις υποστάσεις (ή αλλιώς, πρόσωπα), υπάρχουν άχρονα και αιώνια ως εκδήλωση μιας ουσίας και φύσης.

Αυτό σημαίνει ότι στην Αγία Τριάδα υπάρχει:

α) Ένα αίτιο,

β) Ταυτότητα ουσίας (τα πρόσωπα είναι ομοούσια), και

γ) Ετερότητα των υποστάσεων ή προσώπων.

Το ένα αίτιο και η μία ουσία εξηγούν το γιατί ο θεός είναι ένας και η ετερότητα των υποστάσεων εξηγεί το γιατί ο Θεός είναι τρισυπόστατος. Έτσι στην ορθόδοξη θεολογία γίνεται αντιληπτό πως έχουμε διαχωρισμό κοινών ιδιοτήτων και ακοινωνήτων, με τις κοινές να βρίσκονται πλήρως και στις τρεις υποστάσεις όπως η ενέργεια, η βούληση και των ακοινωνήτων δηλαδή των χαρακτηριστικών που εμπεριέχονται μόνο σε κάθε μια υπόσταση αποκλειστικώς όπως το αναίτιο, το αίτιο δια του γεννάσθαι, το αίτιο δια του εκπορεύεσθαι, το αγέννητο, το γεννητό, το εκπορευτό. Γι’ αυτό και οι υποστατικές ιδιότητες ονομάζονται και τρόποι υπάρξεως του Θεού.

Την ετερότητα των υποστάσεων συνιστά το γεγονός ότι:

α) Ο Πατέρας είναι αγέννητος

β) Ο Υιός γεννάται από τον Πατέρα (άχρονα)

γ) Το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται από τον Πατέρα.

Οι παραπάνω ιδιότητες, ονομάζονται «υποστατικά ιδιώματα» και κάθε ιδίωμα ανήκει στην ιδιαίτερη υπόσταση και μόνο.

Κάθε Πρόσωπο, στην επαφή του με τον κόσμο και την ιστορία, δηλαδή στα πλαίσια της Θείας Οικονομίας, επιτελεί ένα ιδιαίτερο έργο:

α) Ο Πατέρας, πραγματώνει τη δημιουργική και απολυτρωτική ενέργεια, είναι η αρχική αιτία,

β) Ο Υιός πραγματώνει το έργο της φανέρωσης, της άσαρκης και της ένσαρκης παρουσίας του στην κτίση και την ιστορία για τη σωτηρία του ανθρώπου,

γ) Το Άγιο Πνεύμα διενεργεί την τελείωση του δημιουργικού και απολυτρωτικού έργου.

Η Αγία Τριάδα αποτελεί για τον Χριστιανισμό την αρχετυπική κοινότητα μεταξύ προσώπων, στην οποία η αγάπη είναι όχι απλά στοιχείο, αλλά το ίδιο το αίτιο της ύπαρξής της (πλην του Πατέρα, ο οποίος δεν έχει αρχή και αιτία).

Αυτήν την ευκαιρία της κατά το δυνατόν γνώσης του Θεού και της Αγίας Τριάδος μας την φανέρωσε ο ενανθρωπήσας Κύριός μας, Τον οποίο μας έφερε στον κόσμο ως τέλειο Θεό και ως τέλειο Άνθρωπο η Υπεραγία Θεοτόκος μας. Γι’ αυτό και μέσα στην ακολουθία των Χαιρετισμών προς το πανάγιο πρόσωπό της υπάρχουν και δογματικοί στίχοι της πίστεώς μας.

[1] Ιωάν. 18, 37

[2] Ιωάν. 14, 5-7

[3] Ιωάν. 14, 8-11

[4] Ιωάν. 1, 17

[5] Ιωάν. 16, 12

[6] Γεν. 1, 26.

[7] Ματθ. 28, 19-20.

[8] Αμβροσίου, De Spiritus Sanctus, I, κεφ. 3, § 40, migne, P.L., 16, 742. Αυγουστίνου, migne, P.L., 35, 1429.

[9] Β΄ Κορινθ. 13, 14 και Φιλ. 2, 1.

[10] Θεοδωρήτου Κύρου, «Εισαγωγή», Migne, P.G., 82, 457.

[11] Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, «Η περί του Τριαδικού Θεού διδασκαλία», Κ’ Λόγος «Περί Δόγματος και Καταστάσεως των Επισκόπων».

– Γρηγορίου Νύσσης «Περί τῆς Θεότητος τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» ΕΠΕ τόμος 10.

– Ιωάννου του Δαμασκηνού, «Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου Πίστεως», Α´ (8) 8. J.-P. MIGNE, P.G, Ρ.Ο. 94, 808-833.

– Ιωάννη Καρμίρη, «Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας», τόμ. Α’, 2η έκδ., Αθήνα 1960.

– Βλασίου Ιω. Φειδά, «Εκκλησιαστική Ιστορία – Απ’ αρχής μέχρι την Εικονομαχία», τόμ. Α’, 3η έκδ., Αθήνα 2002

– Ανδρέα Θεοδώρου, «Ιστορία των Δογμάτων – τόμ. 1ος, μέρος 2ον, Η ιστορία του δόγματος από της εποχής των Απολογητών μέχρι του 318 μ.Χ.», Γρηγόρης, Αθήνα, 1978.

– Η Δευτέρα οικουμενική σύνοδος επί τη 1600στη επετείω αυτής, Ιωάννου Καρμίρη, Πρακτικά Ακαδημίας Αθηνών.

Η αρετή της αυτομεμψίας ~ Αββάς Δωρόθεος

Η αρετή της αυτομεμψίας

Αββά Δωροθέου

Ζ΄ Διδασκαλία: Περί του εαυτού μέμφεσθαι 

(Για το ότι πρέπει να κατηγορούμε τον εαυτό μας)

Ας ερευνήσουμε, αδελφοί μου, να βρούμε ποιος είναι ο λόγος που μερικές φορές ακούει κανείς έναν προσβλητικό λόγο και τον ξεπερνάει χωρίς να ταραχθεί, σαν να μην άκουσε σχεδόν τίποτα, ενώ άλλοτε με τον ίδιο λόγο αμέσως ταράζεται. Ποια είναι η αιτία μιας τέτοιας διαφοράς; Άραγε, έχει μια μόνο αιτία αυτό το πράγμα ή πολλές; Εγώ βλέπω ότι έχει μεν πολλές αιτίες, μία όμως είναι η μητέρα, θα λέγαμε, που γεννά όλες τις άλλες. Και εξηγώ πως ακριβώς: 

- Πρώτα - πρώτα συμβαίνει πολλές φορές να προσεύχεται κανείς λέγοντας την ευχή ή να κάνει νοερά πνευματική μελέτη και βρίσκεται, θα λέγαμε, σε ειρηνική ψυχική κατάσταση. Έτσι σηκώνει τον αδελφό του και ξεπερνάει τα λόγια του χωρίς ταραχή. 

- Άλλοτε συμβαίνει να έχει κανείς συναισθηματική προσκόλληση σε κάποιον άλλο και γι’ αυτό σηκώνει όλες τις δυσκολίες που του προξενεί χωρίς να θλίβεται. 

- Πάλι συμβαίνει να έχει κανείς πολύ κακή ιδέα για κάποιον, επειδή αυτός εκδηλώνει απορριπτική διάθεση για το πρόσωπό του. Γι’ αυτό τον περιφρονεί και δεν τον υπολογίζει ως άνθρωπο, ούτε καν καταδέχεται να μιλήσει γι’ αυτόν, ούτε γι’ αυτά που λέει και κάνει.

Και σας αναφέρω ένα σχετικό γεγονός για να θαυμάσετε. Ζούσε ένας αδελφός στο Κοινόβιο, πριν εγώ φύγω από εκεί. Και τον παρατηρούσα ότι ποτέ δεν ταραζόταν ούτε στενοχωριόταν με κανέναν, αν και είδα πολλούς αδελφούς να τον βρίζουν με διάφορους τρόπους και να τον προκαλούν. Αλλά ο νεότερος εκείνος σήκωνε με τέτοιο τρόπο όσα δεχόταν από τον καθένα τους, σαν να μην τον ενοχλούσε κανείς. 

Εγώ λοιπόν πάντοτε θαύμαζα την τόσο μεγάλη ανεξικακία του και επιθυμούσα να μάθω πως απέκτησε αυτή την αρετή. Τον παίρνω λοιπόν, μια φορά, ιδιαίτερα και του βάζω μετάνοια, παρακαλώντας τον να μου πει, ποιο λογισμό είχε πάντοτε στην καρδιά του, όταν τον βρίζει κάποιος ή τον κάνει να υποφέρει, και δείχνει τόσο μεγάλη μακροθυμία. 

Αυτός τότε μου απάντησε με φυσική απλότητα και ανεπιτήδευτο τρόπο και μου είπε: «Συνηθίζω να φυλάγομαι απ’ αυτούς τους βρωμερούς ανθρώπους και δέχομαι όσα μου κάνουν, όπως ακριβώς δέχονται τα δυνατά και γεροδεμένα σκυλιά τα βασανιστήρια από τα τυραννικά αφεντικά τους». 

Όταν άκουσα αυτή την απάντηση έσκυψα το κεφάλι μου και είπα με το λογισμό μου. Βρήκε το δρόμο του ο αδελφός!...Και αφού σταυροκοπήθηκα έφυγα, παρακαλώντας τον Θεό να σκεπάζει και αυτόν και εμένα.