Ο εγωισμός του σύγχρονου ατόμου

Είναι  από τα μεγαλύτερα πάθη αλλά και η άμυνα της ύπαρξης  μας  στους κινδύνους που την περιβάλλουν.

Είναι δύο φίλοι  συζητούν  προκύπτει μια διαφωνία ο ένας έχει δίκαιο ο άλλος άδικο και όμως κανένας δεν δέχεται το λάθος στη άποψή του.

Τα νέα ζευγάρια κινδυνεύουν να διαλύσουν τον γάμο τους από την αδυναμία να καταλάβουν  το λάθος τους και να υποχωρήσουν .

Οι γονείς και τα παιδιά χάνουν την επαφή τους επειδή οι γονείς δεν μπορούν να  «βάλουν νερό στο κρασί τους»  και να δεχτούν και το δίκαιο των παιδιών .

Η αποδοχή του λάθους μας ή και η υποχώρηση  μας  για να  αποφύγουμε μεγαλύτερη ζημιά είναι πράξεις  γενναίες  που θέλουν ψυχική δύναμη .

Η υποχώρηση είναι  ταπείνωση  του εαυτού μας  και αυτό είναι δύσκολο γιατί έρχεται σε σύγκρουση  από την μια με το πάθος του εγωισμού  και από την άλλη  με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης .

Ο εγωισμός μας θέλει πρώτους , αλάνθαστους , διαχειριστές των καταστάσεων ,αδιαφορεί για το λάθος , δεν ενδιαφέρεται για τον συνάνθρωπο . Είναι πάθος που σκοτίζει τον νου, διώχνει  την λογική , και προτρέπει τον άνθρωπο σε πράξεις  άσχημες ,σκληρές,  βίαιες . Εμφανίστηκε  την στιγμή που ο άνθρωπος  απέκτησε  γνώση της υπόστασης του .  Στις περισσότερες φορές  μετά το συμβάν  έρχονται  μετάνοια και οι τύψεις  αλλά αυτό δεν είναι δεδομένο και εξαρτάται από την αυτογνωσία του ατόμου.

 Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε  και την αναγκαιότητα του εγωισμού σε καταστάσεις κρίσιμες . Τότε ο εγωισμός δίνει δύναμη για να προχωρήσεις να μην σταματήσεις . Ο αναρριχητής  πολλές φορές θα σκεφτεί να εγκαταλείψει  ο εγωισμό τον κρατά και συνεχίζει.

Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης  είναι  ο  «καλός»  όλα τα κάνει για να μας προστατεύσει.  Φανταστείτε  ο άνθρωπος  σαν   ένα άτομο με προσωπικότητα και ανάγκες  να υποχωρεί  σε όλα . Να τα δίνει όλα για τους άλλους και την κοινωνία . Να αδειάζει την ύπαρξή του  από όλα εκείνα που την χαρακτηρίζουν , να ζει και να υπάρχει για τους άλλους .  Αυτός  θα ήταν  ένας  άγιος . Επειδή όμως στην πραγματική κοινωνία που ζούμε  πρέπει να διατηρούμε τον εαυτό μας  ψυχολογικά και σωματικά υγιή  γι αυτό  κρατάμε ορισμένα  για τις ανάγκες μας . Αυτά μπορεί να είναι απόψεις ,αντικείμενα , ενέργειες,  αξιοπρέπεια , ατομικότητα , συμφέρον.  Αν ζούσαμε σε κοινωνία μελισσών ή μυρμηγκιών  πιθανόν να μην χρειάζονταν αυτά εφόσον εκεί υπερισχύει το συλλογικό  από το ατομικό .

Βλέπουμε ότι  και στο εγωισμό και στο ένστικτο  θέλει διάκριση  στη ποσότητα και στο πότε. Τα ίδια που στη μια περίπτωση μας  ωφελούν  στη άλλη μας βλάπτουν .

Αν αφεθεί το άτομο να πορεύεται στη ζωή όπως του έρχονται τότε θα γίνει θύμα των ανωτέρων με αποτελέσματα οδυνηρά .

Θέλει επαγρύπνηση και έλεγχο του εαυτού μας κάθε στιγμή.  Η κάθε πράξη μας  και σκέψη να ελέγχεται , να περνά από τα κριτήρια  ( αξίες ) που έχουμε θέσει στη ζωή μας . Μόνο τότε θα μπορούμε να έχουμε υπό έλεγχο  τα πάθη και  τα ένστικτα  .

Στις  παλιές  κοινωνίες  που η παράδοση   έπαιζε  τον ρυθμιστικό ρόλο της  στις σχέσεις  οι λύσεις  για  πολλά προβλήματα ήταν δεδομένες . Σήμερα όμως που οι παλιές  λύσεις  έχουν αμφισβητηθεί   πρέπει  να δίνουμε   λύση στο  κάθε  πρόβλημα από την αρχή   ( με όλες τις  δυσκολίες , συγκρούσεις , αναστολές , συμφέροντα  που προκύπτουν ).

Οι  λύσεις  που  έδιναν οι παραδόσεις  ήταν  φιλτραρισμένες  μέσα στους αιώνες ,  τα περισσότερα  προβλήματα  τα έλυναν και  δημιουργούσαν  ελάχιστα.  Σήμερα  οι  λύσεις είναι  μεμονωμένες  και  εξατομικευμένες   ,  υπόκεινται  στη  πιθανότητα  του  λάθους  μιας  και  δεν έχουν δοκιμαστεί . 

Να  κρατάμε  τα σωστά  και να προσθέτουμε  καινούργια  που  και  αυτά  θα δοκιμαστούν . Μην  απορρίπτουμε  κάθε  παλιό  μόνο  γιατί  είναι  παλιό .

Αλαζονεία - Επαρση - Καύχηση - Κομπορρημοσύνη  - Ξιπασιά - Οίηση - Περιαυτολογία - Υπερηφάνεια - Υπεροψία

Γέρον Παίσιος

Για ν' απαντήσει ο Θεός στο αίτημα μας και να μας δώσει ότι του ζητάμε, πρέπει πρώτα απ' όλα να έχουμε ταπείνωση, την οποία εμείς δεν έχουμε. Ολοι μας, μικροί και μεγάλοι, έχουμε πολύ εγωισμό και δεν δεχόμαστε υπόδειξη και παρατήρηση. Ολα τα γνωρίζουμε, είμεθα όλοι σοφοί. Οταν μας κυριεύει ο εγωισμός, μικρό θέμα, μεγάλος καυγάς.

Αγία Γραφή

         Η ταπείνωση προηγείται της δόξας και ο εγωισμός της καταστροφής [Παλαιά Διαθήκη]

Αρχαίοι Έλληνες

• Είναι φυσικό να αγαπά καθένας τον εαυτό του Αριστοτέλης
• Δεν είναι κακό το να νομίζει ο άνθρωπος ότι έχει κατι τί δικό του. Είναι φυσικό το να αγαπά κανείς τον εαυτό του, μόνο δε ο εγωισμός πρέπει να κατακρίνεται. Δηλαδή όχι το να αγαπάς απλώς τον εαυτό σου, αλλά το να τον αγαπάς περισσότερο από ό,τι πρέπει Αριστοτέλης
• Ο εγωισμός, είναι το είδος της αγάπης το οποίο δικαίως δυσφημίστηκε, γιατί δεν είναι η αγάπη προς τον εαυτό μας, αλλά ένα πάθος αχαλίνωτο από τον εαυτό μας, πάθος ολέθριο το οποίο παρασύρει το φιλάργυρο προς το χρήμα του και όλους τους ανθρώπους προς το αντικείμενο των επιθυμιών τους Αριστοτέλης
• Αναγκαστικά όλοι είναι φίλαυτοι, περισσότερο ή λιγότερο Αριστοτέλης
• Ο εγωισμός είναι ένα πάθος ολέθριο Αριστοτέλης
• Κάποτε το εγώ γίνεται εμείς Γαληνός
•  (Η μεγάλη αγάπη για τον εαυτό του, είναι σε κάθε περίπτωση η αιτία για όλα τα σφάλματα που κάνει κάθε άνθρωπος) Πλάτωνας, Νόμοι 731-Ε.
• Συμβαίνει πάντα το ίδιο πράγμα: κάθε άνθρωπος δεν σκέφτεται παρά τον εαυτό του μόνο Σοφοκλής
• Ο εγωιστής συγκεντρώνει όλο τον κόσμο στον εαυτό του, ενώ ο αλτρουιστής δίνει τον εαυτό του σε όλο τον κόσμο Στοβαίος
• Τους μεν κενούς ασκούς τους φουσκώνει ο άνεμος, τους δε ανόητους ανθρώπους η αλαζονεία (ή) Τα άδεια σακιά, ο αέρας τα φουσκώνει, τους ανόητους όμως ανθρώπους η έπαρση (ή) Ο αέρας φουσκώνει τα πανιά και η ξιπασιά τους ανόητους (ή) Όπως οι χωρίς περιεχόμενο ασκοί φουσκώνουν με τον αέρα, έτσι και οι χωρίς πνευματική υπόσταση άνθρωποι διογκώνονται από την έπαρση, την αλαζονεία και την εσφαλμένη για τον εαυτό τους γνώμη Σωκράτης
• Όσοι δεν ξέρουν ν΄ακούν , δεν ξέρουν και να μιλούν* . (Ηράκλειτος από Έφεσο) .
• . Ο Ηράκλειτος έλεγε πως η έπαρση είναι εμπόδιο στην προκοπή . (Ηράκλειτος , αποσπάσματα απόκρυφα) .
• Την υπεροψία πρέπει κανείς να σβήνει περισσότερο παρά την πυρκαγιά* . (Ηράκλειτος , αποσπάσματα για μια Ηθική) .
•  Είναι κακό να καυχιέσαι υπέρμετρα . (Όμηρος) .   

• Δηλαδή το να έχεις αυτογνωσία είναι ωφέλιμο στους αλαζόνες , οι οποίοι φλυαρούν υπερβάλλοντες την εξουσία τους (δύναμη τους) . (Βίας από Πριήνη) . 
• Δηλαδή ότι καλό κάνεις να το αποδίδεις όχι στον εαυτό σου αλλά στους Θεούς . (Βίας) . (Δελφικό Παράγγελμα)
• Η ευτυχία δημιουργεί αλαζονεία στους περισσότερους, ενώ η δυστυχία όλους τους κάνει συνετότερους . (Ξενοφών από Αθήνα) .
• Εκείνος που θέλει να γίνει άριστος, δεν πρέπει να αγαπά περισσότερο τον εαυτό του, μήτε τα δικά του, αλλά τα δίκαια* . (Πλάτωνας , Νόμοι , 732 Α) .
• Δηλαδή το πιο δύσκολο από όλα είναι να γνωρίσει κάποιος τον εαυτό του . Γιατί λόγω του εγωισμού του , προσθέτει πολλά καλά που δεν τα έχει . (Χίλων από Σπάρτη , 6oς αι. π.χ.) .
• Όταν είμαστε εγωιστές νομίζουμε ότι είμαστε το κέντρο και όχι κομμάτι του σύμπαντος . (Δείκτης) .

Πατέρες της Εκκλησίας

• Ο εγωισμός είναι ένα ζευγάρι ξυλοπόδαρα, που κάνουν τον άνθρωπο ψηλό, χωρίς να τον κάνουν μεγάλο Μέγας Βασίλειος
• Κενοδοξία είναι το πρώτο που βλαστάνει στην ανθρώπινη καρδιά και το τελευταίο που ξεριζώνεται Χρυσόστομος
• Ο Κύριος ακατάπαυστα ενεργεί με τη δικαιοσύνη και το έλεός του στις καρδιές των ανθρώπων. Ταπεινώνει τον εγωιστή με ποικίλες περιστάσεις της ζωής, αρρώστιες, στερήσεις, αδοξίες από τον κόσμο. Και υψώνει τον ταπεινό [Άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης]
• Εκείνος που τον εαυτό του αγαπά, δεν μπορεί ν'; αγαπήσει τον Θεό. Ενώ εκείνος που, για χάρη του Θεού, δεν αγαπά τον εαυτό του, αγαπά τον Θεό [Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ]
• Ο εγωισμός και η αλαζονεία είναι άρνηση του Θεού, εκούσια απομάκρυνση από τον Θεό [Άγιος Σιλουανός]
• Παιδιά της φιλαυτίας είναι: οι έπαινοι στην καρδιά, η αυταρέσκεια, η λαιμαργία, η πορνεία, η κενοδοξία, ο φθόνος και το κορύφωμα όλων των κακών, η υπερηφάνεια [Όσιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος]

Διάφοροι

• Αν βρεις άνθρωπο που να έχει μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, να είσαι βέβαιος πως αυτή είναι η μόνη μεγάλη ιδέα που πέρασε από το μυαλό του
• Αυτός που υπηρετεί το Θεό αγνοεί τον εαυτό του κι αυτός που υπηρετεί τον εαυτό του αγνοεί το Θεό.
• Δεν υπάρχει σοφία σ'; εκείνον που νομίζει ότι είναι σοφός (Λέων Τολστόι)
• Εγωισμός είναι το φοβερό εκείνο ελάττωμα που δεν συγχωρεί κανείς στους άλλους, και που ο καθένας έχει μέσα του (Hen. Beeche)
• Εγωιστής είναι αυτός που μας μιλάει συνέχεια για τον εαυτό του, όταν εμείς το μόνο που θέλουμε είναι να του μιλήσουμε για τον εαυτό μας!
• Εγωιστής είναι εκείνος, που κάνει στον εαυτό του, ό,τι θα θέλαμε να έκανε σε μας
• Εγωιστής: Κακόγουστο άτομο που ενδιαφέρεται περισσότερο για τον εαυτό του παρά για μένα (Ambrose Bierce) (Αμερικανός συγγραφέας, 1842-1914)
• Είναι καλό να θυμόμαστε ότι ολόκληρο το σύμπαν, με μια μηδαμινή εξαίρεση, αποτελείται από άλλους (John Andrew Holms)
• Εκείνος που αξίζει να επαινείται από τους άλλους, ο ίδιος δεν επαινεί ποτέ τον εαυτό του
• Εκείνος που ζει για τον εαυτό του, δεν άρχισε ακόμα να ζει
• Θεέ μου, Κάνε με να βλέπω τον εαυτό μου, όχι με τα μάτια τα δικά μου, αλλά με τα μάτια των φίλων μου, για να τον διορθώνω. Με τα μάτια των εχθρών μου, για να τον προστατεύω.
• Και μολονότι όλοι φωνάζουν "κάτω ο εγωισμός", κανείς στην ουσία δεν εννοεί τον δικό του εγωισμό (Σ. Μπάτλερ)
• Κύριε, μην αφήσεις ποτέ ν'; αντιληφθώ κάποιες αρετές που έτυχε να έχω (Πωλ Κλωντέλ)
• Μίλησε σε κάποιον για τον εαυτό του και θα δεις ότι θα σε ακούει για πολλές ώρες (Ντισραέλι)
• Ο άνθρωπος είναι σαν το αριθμητικό κλάσμα, όπου αριθμητής είναι ο αληθινός εαυτός του και παρανομαστής η εικόνα που έχει για τον εαυτό του. Όσο μεγαλώνει ο παρανομαστής, τόσο μικραίνει η αξία του κλάσματος. Κι όσο ο παρανομαστής τείνει προς το άπειρο, τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν.
• Ο εγωισμός είναι ένας διπλός φακός: Μεγαλώνει τον εαυτό μας και μικραίνει τους άλλους (κα Χόλσταϊν Ντε Στάαλ ή Ντε Στάελ)
• Ο εγωιστής υπερηφανεύεται που έμαθε πολλά, ο σοφός λυπάται που δεν έμαθε περισσότερα (Λα Ροσφουκώ)
• Οι άνθρωποι που έχουν κάποια αξία, δεν καυχιώνται ποτέ για την αξία τους
• Οι χειρότεροι εγωιστές είναι οι ταπεινολόγοι (Ισίδωρος Πηλουσιώτης)
• Όποιος δεν έχει πολύ μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του, αξίζει πολύ περισσότερο απ'; όσο ο ίδιος πιστεύει
• Όποιος προσπαθεί να φανεί κάποιος';, διαβεβαιώνει τους άλλους πως είναι ασήμαντος.
• Όσο πιο άδειος είναι κανείς, τόσο περισσότερο γεμίζει και φουσκώνει από τον εαυτό του
• Περισσότερο ανυπόφορος κι απ' αυτόν τον άνθρωπο που έχει πάντα άδικο, είναι εκείνος που νομίζει πως έχει πάντα δίκηο (Τουργκένιεφ ή (Μπαλζάκ)
• Προτιμώ τα λάθη που με κάνουν ταπεινό, παρά τις επιτυχίες που μου υποθάλπουν τον εγωισμό.
• Υπάρχουν λάθη που τα δικαιολογώ και λάθη που τα συγχωρώ. Είναι τα δικά μου
• Μόλις σταματήσεις να παριστάνεις κάτι, γίνεσαι κάτι . (Γκ. Ρίντλς) .
•  Υπερηφάνια έρχεται από την άγνοια του εαυτού μας. Με την γνώση του εαυτού μας εμφανίζεται η σεμνότητα* . (Τζ. Άντισον) .
• Χωρίς την πίστη στον εαυτό σου δεν μπορείς να είσαι δυνατός. Αλλά αυτή η πίστη πλημμυρίζει τον άνθρωπο με υπεροψία. Η τακτοποίηση αυτής της αντιφατικότητας είναι από τα πιο δύσκολα προβλήματα της ζωής και της προσωπικότητας* . (Β. Ρόζανοφ) .
• Η περηφάνια των μικρών ανθρώπων είναι να μιλάνε συνεχώς για τον εαυτό τους, και των μεγάλων ανθρώπων: να μη μιλάνε καθόλου για τον εαυτό τους . (Βολτέρος) .
• O κόσμος είναι άδικος . Οι άνθρωποι είμαστε κατά βάση εγωιστικά πλάσματα , σκεφτόμαστε πρώτα τον εαυτό μας και μετά τους άλλους - αν τους σκεφτόμαστε καθόλου* . (Ντάνιελ ΜακΦάντεν , Νόμπελ Οικονομίας) .
• Όσο περισσότερο ο άνθρωπος αγαπάει τον εαυτό του, τόσο περισσότερο γίνεται εξαρτημένος από την γνώμη των γύρω ανθρώπων . (Μ. Αυρήλιος) .
• Τις περισσότερες φορές εκείνο που αποζητάει ο καθένας μας δεν είναι η αλήθεια Του  (Θεού) , αλλά μια απόδειξη πως εκείνο που κιόλας πιστεύουμε είναι και το μόνο σωστό . (Σοπρακόμιτος Τόμος Α΄)  .
• Να είσαι εγωιστής με σύνεση . (Δαλάϊ Λάμα) .

Παροιμίες για τον εγωισμό

Ποτέ σου μη περιφρονείς

τα κάτω σκαλοπάτια

γιάντα (γιατί) από κιά (εκεί) ποδοπατείς (πατάς)

και βγαίνεις στα παλάτια.!!

(Παμπάλαια Κρητική Μαντινάδα)

Ελληνικές παροιμίες

        Αγαπώ και σένα, μα κάλλιο έχω δα εμένα

• Αγαπώ τον φίλο μου, μα κάλλιο έχω εμένα
• Αγαπώ τους φίλους μου πολύ, τον εαυτό μου όμως περισσότερο
• Άμα πεθάνω εγώ, φούρνος να μην καπνίσει
• Απόθανε η μάνα μου, μάνα μην απομείνει
• Αυτός που δεν φροντίζει για τίποτε άλλο παρά για τον εαυτό του, είναι σκλάβος της πιο μεγάλης σκλαβιάς
• Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει
• Δυό φορές νικά, όποιος νικά τον εαυτό του
• Εκείνος που ζαλίζεται, όταν ψηλά ανεβαίνει, θα'κανε ίσως πιο καλά, στα χαμηλά να μένει
• Έξω από μένα κι ας είναι και στον αδελφό μου
• Κάθε πουλί, με τη φωνή του χαίρεται
• Κάλλιο να'χω, παρά να'χεις
• Ο μακρολαίμης πετεινός, στη γειτονιά του κράζει, μα τα δικά του δε θωρεί κι άλλους καταδικάζει
• Ο παπάς πρώτα τα γένια του βλογάει
• Ο πρώτος εχθρός σου είν' ο εαυτός σου
• Όποιος δεν παίρνει απ'; τις μέρες μου, να ζήσει χίλιους χρόνους
• Όταν πεθάνω εγώ, στάχτη και σκόνη ας γίνουν όλα
• Πιο κοντά είναι το στόμα μου, παρά το δικό σου
• Πρώτα έρχομ' εγώ, έπειτα ο γείτονάς μου
• Σαν πεθάνει τ' άλογό μου, χορτάρι μη φυτρώσει
• Τ' άδεια βαρέλια περισσότερο βροντούν
• Τα δικά μου, δικά μου, και τα δικά σου, δικά μου
• Το δικό σου δεν το θέλω, το δικό μου δεν τ'; αφήνω

• Παροιμίες άλλων λαών
• Ο καθένας τραβάει το νερό στο μύλο του ή [Γαλλική Παροιμία]
• Ο Κύριος ημών έπλυνε πρώτα τα δικά του κι ύστερα των Αποστόλων τα πόδια [Γερμανική Παροιμία]
• Όσο πιο πολύ και πιο συχνά μιλάτε για τον εαυτό σας, τόσο περισσότερο πλησιάζετε το ψέμμα [Κινέζικη παροιμία]

http://el.wikiquote.org/wiki/%CE%95%CE%B3%CF%89%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82#.CE.A0.CE.B1.CF.81.CE.BF.CE.B9.CE.BC.CE.AF.CE.B5.CF.82_.CE.B3.CE.B9.CE.B1_.CF.84.CE.BF.CE.BD_.CE.B5.CE.B3.CF.89.CE.B9.CF.83.CE.BC.CF.8C

http://www.metron-ariston.gr/egoismou.html