Πώς πολεμείται το πάθος της μνησικακίας;

Ένα από τα πιο ολέθρια πάθη που ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους είναι το πάθος της μνησικακίας. Μνησικακία σημαίνει: Θυμόμαστε με αντιπάθεια το κακό που μας έκαναν οι άλλοι. Δυσκολευόμαστε να τους συγχωρήσουμε. Σε ακραίες περιπτώσεις επιθυμούμε ακόμη και την εκδίκησή τους.
Πρόκειται για βαρύτατο πάθος που ως προς την πρόθεση ισοδυναμεί με ανθρωποκτονία σύμφωνα με τον λόγο της Αγίας Γραφής: «Πας ο μισών τον αδελφόν αυτού ανθρωποκτόνος εστί» (Α΄ Ιω. γ΄ 15). Αν θέλουμε το κακό του αδελφού μας, είναι σαν να θέλουμε να φονεύσουμε άνθρωπο.

Τη μνησικακία την αποστρέφεται ο άγιος Θεός. Σημειώνει ο Ιερός Χρυσόστομος: «Ουδέν ούτως ο Θεός αποστρέφεται ως άνθρωπον μνησίκακον και διατηρούντα οργήν». Τίποτε δεν αποστρέφεται τόσο πολύ ο άγιος Θεός, όσο αποστρέφεται τον άνθρωπο που είναι μνησίκακος και κρατάει μέσα του θυμό κατα του άλλου. Η μνησικακία είναι σατανοκίνητο πάθος που διώχνει τη χάρη του Θεού και κολάζει τον άνθρωπο.
Αυτό το ολέθριο πάθος πώς θα το πολεμήσουμε; Με τη συγχώρηση. Η συγχώρηση είναι το αποτελεσματικότερο φάρμακο, που θεραπεύει τη βαρύτατη ασθένεια της μνησικακίας.
Για να συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν, να σκεπτόμαστε ότι δεν αμαρτάνουν μόνον οι συνάνθρωποί μας. Αμαρτάνουμε κι εμείς. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε αμαρτωλοὶ και μάλιστα οφειλέτες μυρίων ταλάντων! Πώς θα ζητήσουμε από τον άγιο Θεό να συγχωρήσει τα πολλα και μεγάλα μας αμαρτήματα, εαν δεν συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν; Είναι απαραίτητο να συγχωρούμε τους άλλους, για να συγχωρήσει κι εμάς ο Θεός. Να τους αγαπούμε, για να αγαπήσει κι εμάς ο Θεός. Να τους ελεούμε, για να ελεήσει κι εμάς ο Θεός. Γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ότι τη συγχώρηση των παραπτωμάτων μας τη βρίσκουμε συγχωρώντας τους αδελφούς· και το έλεος του Θεού το βρίσκουμε ελεώντας τους αδελφούς. Όσο περισσότερη μακροθυμία δείχνουμε στους αδελφούς που μας έφταιξαν, τόσο περισσότερο απολαμβάνουμε τη θεία μακροθυμία.
Επίσης να σκεπτόμαστε ότι πλησιάζει η Κυριακή και θέλουμε να κοινωνήσουμε. Πώς θα προσέλθουμε στα Άχραντα Μυστηρια, αν διατηρούμε έχθρα στην καρδιά μας; Οφείλουμε να αλληλοσυγχωρηθούμε με τους αδελφούς που πικραθήκαμε και μετα να προσέλθουμε στο Ποτήριο της ζωής. Η τράπεζα της θείας Ευχαριστίας δεν δέχεται όσους μισούνται μεταξύ τους. «Ου δέχεται τους απεχθώς προς αλλήλους έχοντας αύτη η τράπεζα», τονίζει ο ιερός Χρυσόστομος.
Εάν έρχονται στη σκέψη μας λογισμοὶ αντιπάθειας και εκδικήσεως, να μην πιάνουμε συζήτηση μαζί τους, αλλά να τους διώχνουμε. Να μην κρατούμε στην ψυχή μας κακία για όσους τυχόν μας ζημίωσαν, μας λύπησαν, είτε με λόγια πικρά μάς πίκραναν, είτε με συκοφαντίες τραυμάτισαν την υπόληψή μας, είτε με αδικίες έγιναν αφορμή να κλάψουμε πολύ, είτε και τη ζωή μας ακόμη επιβουλεύτηκαν. Από όλη αυτή την πικρία πόσο πολύ θα ανακουφισθούμε, εάν τη διώχνουμε από την ψυχή μας! Εάν εμέσουμε το δηλητήριο του μίσους, καταλύσουμε τις έχθρες και μαλάξουμε τα αισθήματα της αντιπάθειας και εκδικήσεως!
Επίσης πολύ θα βοηθηθούμε, εάν καλλιεργούμε μέσα μας αισθήματα αγάπης και ανεξικακίας προς αυτούς που μας πίκραναν. Εάν τους συγχωρούμε από την καρδιά μας! Η συγχώρηση φέρνει άνεση, ελευθερία, πλατυσμό, μας εξομοιώνει με τον Θεό, που είναι Θεός της αγάπης. Η αγάπη μας τότε είναι αληθινή, όταν συγχωρούμε τους πάντες, όταν συγχωρούμε πάντοτε, όταν συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν λίγο, όταν συγχωρούμε αυτους που μας έφταιξαν πολύ, όταν δεν μετράμε πόσες φορές μας έφταιξαν. Όσες φορές κι αν μας έφταιξαν, εμείς να τους συγχωρούμε. Όλους και όλα να τα συγχωρούμε. Αυτό το μάθημα διδαχθήκαμε από τον ανεξίκακο Κύριό μας, ο Οποίος «λοιδορούμενος ουκ αντελοιδόρει, πάσχων ουκ ηπείλει» (Α΄ Πέτρ. β΄ 23). Κι όταν η αχαριστία του εκλεκτού λαού του Τον ανέβασε επάνω στο Σταυρό, θερμή ικεσία απηύθυνε στον ουράνιο Πατέρα του να συγχωρήσει τους σταυρωτές του. «Πάτερ, άφες αυτοις· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι» (Λουκ. κγ΄ 34).
Πολύ βοηθεί στο να πολεμήσουμε το πάθος της μνησικακίας, και εάν προσευχόμαστε γι’ αυτούς που μας λύπησαν να τους έχει καλά ο Θεός, να τους ευλογεί με κάθε ευλογία. Ας λέμε και γι’ αυτούς το «Κύριε, ελέησον» ή το ωραιότατο αίτημα της Ευχής: «Τοις μισούσι και αδικούσιν ημάς συγχώρησον, Κύριε…». Ο Κύριος στην «επὶ του όρους ομιλία» του μας νουθετεί να αγαπούμε αυτούς που μσς εχθρεύονται, να ευχόμαστε με τα καλύτερα λόγια γι’ αυτούς που μας καταρώνται, να ευεργετούμε εκείνους που μας μισούν και να προσευχόμαστε γι’ αυτούς που μας μεταχειρίζονται υβριστικά, μας περιφρονούν ή μας διώκουν. «Εγὼ δε λέγω υμίν, αγαπάτε τους εχθρούς υμών, ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς, καλώς ποιείτε τοις μισούσιν υμάς και προσεύχεσθε υπέρ των επηρεαζόντων υμάς και διωκόντων υμάς» (Ματθ. ε΄ 44). Αν προσευχόμαστε γι’ αυτούς που μας έφταιξαν, ο Κύριος θα μας χαρίζει περισσότερη χάρη.
Τέλος, να βιάζουμε τον ἑαυτό μας να κάνουμε τα αντίθετα από αυτα που υπαγορεύει η μνησικακία. Δηλαδή, αντὶ να κατηγορούμε όσους μας πίκραναν, να λέμε επαινετικα λόγια γι’ αυτούς στους άλλους, να τους τηλεφωνούμε στη γιορτή τους, να τους χαιρετούμε ευγενικά, να τους προσφέρουμε κάποιες εξυπηρετήσεις, να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας, για να εξομαλυνθούν οι σχέσεις μας.
Ετσι πολεμείται το ολέθριο πάθος της μνησικακίας!