ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΗΡΥΓΜΑ Συντάκτης επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης Δευτέρα του αγίου Πνεύματος Ό καρπός του Πνεύματος

«Ό δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη...» (Γαλ. 5,22)

XΘΕΣ, αγαπητοί μου, άλλα και σήμερα ή αγία μας Εκκλησία εορτάζει τη μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής. Ή εορτή αυτή από διαπρεπείς διδασκάλους και πατέρας χαρακτηρίζεται ως ή ήμερα πού γεννήθηκε ή Εκκλησία. Άλλ' ενώ τα ανθρώπινα έχουν αρχή, ακμή και τέλος, ή Εκκλησία δεν έχει τέλος• μπορούμε να πούμε και γι' αυτήν «και της βασιλείας» αυτής «ούκ έσται τέλος» (Λουκ. 1,33). Όσο κι αν την πολεμούν, θα μείνει αήττητος, διότι έχει μέσα της τη δύναμη του αγίου Πνεύματος.

Το Πνεύμα το άγιο, το τρίτο πρόσωπο της θεότητας, ως Θεός είναι αόρατο. Έγινε όμως αισθητό από τις διάφορες εκδηλώσεις του την ήμερα της Πεντηκοστής. Υπό δύο μορφές έγινε αισθητό σήμερα, όπως λέει Ο ευαγγελιστής Λουκάς. Όχι όπως στον Ιορδάνη «εν είδει περιστεράς». Αυτή τη φορά ήλθε ως πύρινες γλώσσες, και ως πνοή βίαιου ανέμου. Γιατί; Συμβολικά είναι αυτά. Εμφανίσθηκε ως γλώσσες πυρός, για να δείξει ότι το μόνο όπλο πού διαθέτει ό χριστιανισμός είναι ή ισχυρά γλώσσα, ό ζωντανός λόγος του Θεού στο στόμα των αγίων αποστόλων. Έγινε δε αισθητό ως βιαία πνοή ανέμου, διότι σαν σφοδρός άνεμος ξερίζωσε, ναι ξερίζωσε, το πεπαλαιωμένο δέντρο της ειδωλολατρίας, πού δε μπόρεσε να ξεριζώσει κανείς από τους σοφούς της αρχαιότητος. Το απλό κήρυγμα των αλιέων της Γαλιλαίος, πού είχαν φωτιστή από το Πνεύμα το άγιο, ξερίζωσε την ειδωλολατρία.

Άλλα το ξερίζωμα είναι άρνησης. Και το Ευαγγέλιο δεν είναι μόνο άρνησης. ξερίζωσε, ναι, παμπάλαια ειδωλολατρικά έθιμα ριζωμένα στις καρδιές των ανθρώπων, αλλά στη θέση τους φύτεψε άλλο δέντρο, το δέντρο του χριστιανισμού. Και ότι το Ευαγγέλιο έχει τη δύναμη να ξεριζώνει παμπάλαια συστήματα και καθεστώτα ανομίας και πλάνης, και να φυτεύει το ουράνιο δέντρο του Χριστού, αυτό δεν είναι θεωρία• φαίνεται καθαρά σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Δέντρο παμπάλαιο είναι ό «παλαιός άνθρωπος» ('Ρωμ. β, β ' Εφ. 4,22• Κολ. 3,9), ό αμαρτωλός. Άλλ' άφ' ης στιγμής πιστέψει στο Χριστό και μετανοήσει, αλλάζει. Ψυχή, πού ποτίζεται από τα νάματα του παναγίου Πνεύματος, ανθεί και καρποφορεί. και το δέντρο, είπε ό Χριστός, γνωρίζεται από τους καρπούς του (βλ. Λουκ 6,43' Ματθ. 7,16).Ή μηλιά από τα μήλα, ή αχλαδιά από τ' αχλάδια, ή πορτοκαλιά από τα πορτοκάλια• και ό Χριστιανός; από τους καρπούς του αγίου Πνεύματος.

Ποιοι είναι οι καρποί του αγίου Πνεύματος;

Περί του αγίου Πνεύματος ομιλεί και το ευαγγέλιο και ό απόστολος πού ακούσαμε (βλ. Ματθ. 18,18' Εφ. 5,9). Ιδίως όμως ομιλεί ό απόστολος Παύλος στην προς Γαλατάς επιστολή του (κεφ. 5ο, στ. 22). Εκεί απαριθμεί συγκεκριμένα εννέα καρπούς του αγίου Πνεύματος. «Ό καρπός του Πνεύματος», λέει, είναι τα εξής.

• Πρώτος καρπός είναι μια λέξης γλυκύτατη, πού πάει να εξαφανιστεί από τη γη, λέξης πού εκφράζει την ουσία του χριστιανισμού. είναι ή αγάπη. Αγάπη όχι στα λόγια αλλά στην πράξη.
Πρότυπο αγάπης είναι ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ή εσταυρωμένη Αγάπη, αγάπη πού φτάνει μέχρι θυσίας σταυρικής.
• Δεύτερος καρπός του αγίου Πνεύματος, λέει ό απόστολος Παύλος, είναι ή χαρά. Πράγματι, όπου υπάρχει αγάπη ακολουθεί ή χαρά. Ή μοχθηρά ψυχή κάνει και το πρόσωπο σκυθρωπό καί το βλέμμα ν' αποπνέει θλίψη.
Μετά τη χαρά, ως φυσικό αποτέλεσμα, έρχεται ή ειρήνη. Όποιος ζή με το Θεό, αυτός
ειρηνεύει με τον ουράνιο Πατέρα, ειρηνεύει με τον πλησίον, ειρηνεύει προ παντός με τη συνείδηση του• δεν αισθάνεται τύψει Πρώτη λοιπόν Τριάς, αγία τριάς των καρπών αυτών, είναι «αγάπη, χαρά, ειρήνη». Δευτέρα τριάς• «μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη».
• Τι σημαίνει μακροθυμία, Όταν κάποιος σου κάνη κακό, να μην εφαρμόσεις το εβραϊκό δίκαιο «όφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος» (Εξ. 21,24), αλλά να ανέχεσαι• και να ελπίζεις, ότι κι ό μεγαλύτερος κακούργος μπορεί να μεταβληθεί σε αγαθό άνθρωπο.
• Ό άλλος καρπός είναι ή χρηστότης, δηλαδή ή πλατειά καρδιά, σαν τον ουρανό, πού αγκαλιάζει όλο τον κόσμο ανεξαιρέτως.
• Ό τρίτος καρπός της δευτέρας τριάδος είναι ή αγαθοσύνη, δηλαδή το καλό όχι μόνο θεωρητικώς αλλά και πρακτικώς, όχι μόνο δυνάμει αλλά και ενεργεία στη ζωή μας.
Και τέλος ή τρίτη τριάδα των καρπών.
• Πίστης. Πίστης όχι με τη συνηθισμένη έννοια αλλά με την πρώτη σημασία. Άνθρωπος πίστεως είναι ό άξιος εμπιστοσύνης, ό αξιόπιστος. Αυτός λέει «το ναι ναι» και «το ου ου» (Ματθ.5,37 κ.ά.), το φως φως και το σκότος σκότος (πρλ. Ήσ. 5,20), την ήμερα ήμερα και τη νύχτα. Αυτός είναι σταθερός και ειλικρινής.
• Ωραίος καρπός ακόμα είναι ή πραότης, πού έχει σχέση με την ταπείνωση το ήρεμο και ησύχιο πρόσωπο, πού μοιάζει με γαλήνια θάλασσα.
• Και τελευταίος καρπός είναι ή εγκράτεια, πού την ύμνησαν οι πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και αρχαίοι προγονοί μας πού έλεγαν Ή πιο μεγάλη νίκη δεν είναι αυτή πού κατήγαγε ό μέγας Αλέξανδρος• είναι να νικήσουμε τον εαυτό μας, τις κακίες και τα πάθη μας.

Ιδού λοιπόν, οι εννέα καρποί, τρεις τριάδες, κατ' αντιστοιχία της αγίας Τριάδος.
και τώρα ερωτώ, αγαπητοί μου• υπάρχουν σήμερα οί καρποί αυτοί; Εάν υπάρχουν, τότε υπάρχει χριστιανική ζωή. Εάν πάλι δεν υπάρχουν, μη απελπισθούμε- ας αναλογισθούμε, ότι και τα άγρια δέντρα μπορούν να γίνουν ήμερα και καρποφόρα. Αυτό δεν είναι μία λογοτεχνική και ποιητική έκφρασης• είναι μία πραγματικότης. Ό χριστιανισμός πραγματοποίησε την πιο μεγάλη αλλαγή στον κόσμο. Οι άλλες αλλαγές είναι προσωρινές και επιφανειακές, δεν αγγίζουν το βάθος. Πρέπει ν' αλλάξει ή καρδιά του ανθρώπου• και για ν' αλλάξει, χρειάζεται μια δύναμις υπερφυσική. Έχουμε τέτοια παραδείγματα. Ένα είναι ό απόστολος Παύλος- ήταν άγριο δένδρο και έγινε καρποφόρο, και μάλιστα παγκοσμίως. Άλλο παράδειγμα είναι ό ιερός Αυγουστίνος- ήταν επίσης άγριο, άκαρπο δέντρο, αλλά με την πίστη στο Χριστό έγινε δέντρο του οποίου τον καρπό γεύεται μέχρι σήμερα όλος ό κόσμος.

Ό Πλάτων ονομάζει τον άνθρωπο δέντρο. Ενώ όμως τα φυσικά δέντρα έχουν τις ρίζες τους στη γη, ό άνθρωπος έχει τη ρίζα του στον ουρανό. είναι κατ' εξοχήν μεταφυσικό όν, ουράνιο δέντρο, αφού από τον ουρανό τρέφεται.

Σήμερα οι άνθρωποι αγρίεψαν. Χέρσες οι ψυχές, μοιάζουν με Σαχάρα γεμάτη κάκτους και αγκάθια κάθε κακίας. Άλλα Θαρσείτε, αδελφοί. Έχετε την ελπίδα στο Πνεύμα το άγιο. Πιστεύω ακράδαντος, ότι και τα πλέον άγρια δέντρα και τα πλέον σκληρά συστήματα και τα πλέον άθεα καθεστώτα μπορούν να μεταβληθούν σε κάρπιμα δέντρα. Πώς, με ποιο τρόπο; Στην γεωπονική υπάρχει ή μέθοδος πού λέγεται εμβολιασμός μ' ένα μικρό φλοιό ή κλαδάκι, πού λέγεται εμβόλιο, ή άγρια ελιά μεταβάλλεται σε ήμερη. Χρειάζεται λοιπόν και ή άνθρωπότης εμβόλιο. Το δε πνευματικό εμβόλιο, πού μεταβάλλει τον άνθρωπο, είναι ή Πίστης στον Κύριο.

Την αγία αυτή ημέρα ας εξετάσουμε καθένας τον εαυτό του ως άτομο Τι είμεθα; Ας εξετάσουμε Τι είμεθα και ως οικογένεια; Τι είμεθα ως κοινωνία; Τι είμεθα ως κράτος; Μήπως είμεθα άγρια δέντρα; Εάν είμεθα άγρια δέντρα, πρέπει να μεταβληθούμε. Ό άνθρωπος είναι μεταβλητό ον, μπορεί να μεταβληθεί. Και με τη δύναμη του Θεού μεταβάλλεται από άγριο σε ήμερο, από ληστή σε προφήτη και διδάσκαλο του ευαγγελίου.

Εύχομαι να γίνουμε καρποφόρα δέντρα και να φέρουμε τους εννέα αυτούς καρπούς• πρώτη τριάς «αγάπη, χαρά, ειρήνη», δευτέρα τριάς «μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη», και τρίτη τριάς «Πίστης», «πραότης» «εγκράτεια». Ας εξετάσουμε• έχουμε τις αρετές αυτές; Εάν δεν τις έχουμε και είμαστε άκαρπα δέντρα, αλίμονο! Τι είπε ό Κύριος• «Πάν δένδρο μη ποιούν καρπό καλόν εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται» (Ματθ. 7,19). Φωτιά και τσεκούρι μας περιμένει. Τα άκαρπα δέντρα είναι καταδικασμένα. Πόλεμος παγκόσμιος, Αρμαγεδδών της ανθρωπότητας, θα τα ξεριζώσει όλα, είτε πρόκειται για άτομα είτε για σύνολα και συστήματα.

Είθε, δια των πρεσβειών της Παναγίας και πάντων των αγίων, ό Παράκλητος να μας επισκίαση και ό καθένας μας να παρουσίαση στη ζωή του καλούς καρπούς και ως άτομο και ως οικογένεια και ως έθνος, για να είμεθα δέντρα καρποφόρα εις αιώνας αιώνων αμήν.

επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία η οποία έγινε στον Ιερό Ναό του Άγιου Παντελεήμονα Φλωρίνης την 15-06-1981. Καταγραφή και σύντμησης 20-06-2005