Πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης, Απαντήσεις σε πνευματικά θέματα [ΒΙΝΤΕΟ 2014]

Πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης, Απαντήσεις σε πνευματικά θέματα [ΚΕΙΜΕΝΟ & ΒΙΝΤΕΟ 2014]

Ορισμένα από τα βασικά θέματα της ανάρτησης είναι τα εξής: Το πάθος της Ακηδείας, Η κατάκριση οδηγεί στα σαρκικά αμαρτήματα, γαστριμαργία και λαιμαργία, Νηστεία, το πλήθος των δαιμονίων, η αυτομεμψία και η αυτοκατάκριση, Αυτογνωσία και Θεογνωσία, τα Τάλαντα του καθενός.

Παραθέτουμε το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της Ομιλίας του πατρός Νικολάου Μανώλη και στη συνέχεια το σχετικό Βίντεο, ευχόμενοι στους φίλους μας, ψυχική ωφέλεια και την βοήθεια εξ’ ύψους!

"Νεανικοί Κατηχητικοί Διάλογοι", Σάββατο 11-10-2014

Πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης, Απαντήσεις σε πνευματικά θέματα [ΚΕΙΜΕΝΟ & ΒΙΝΤΕΟ 2014]

Ο Πρωτοπρ. Νικόλαος Μανώλης, απαντά σε πνευματικά θέματα, στο κατηχητικό τμήμα νέων του Ιερού Βυζαντινού Ναού Προφήτου Ηλιού της Ι.Μ. Θεσσαλονίκης, με το όνομα "Νεανικοί Κατηχητικοί Διάλογοι". Το τμήμα αυτό αφορά νέους ανθρώπους ηλικίας 18 έως 35 ετών. Η συζήτηση που ακολουθεί είναι από τη συνάντηση του Σαββάτου 11-10-2014.

Ακροατ.: Εγώ ήθελα να ρωτήσω γιατί όταν χασμουριόμαστε σταυρώνουμε το στόμα;

π.Νικόλαος: Σταυρώνουμε το δικό μας στόμα, δεν πάμε στον άλλον (να του σταυρώσουμε το στόμα). Αυτό είναι βάση μιας γεροντικής, αγιοπατερικής διδασκαλίας περί του δαιμονίου της ακηδίας. Θα το δούμε εδώ, το δαιμόνιο της ακηδίας.

Τί θα πει ακηδία; Κηδεία τι θα πει; Κηδεία, θα πει φροντίδα. Κηδεύω θα πει φροντίζω. Κηδεμών είναι αυτός ο οποίος έχει τη φροντίδα, την ευθύνη και τη φροντίδα κάποιων ανθρώπων, έτσι; Ακηδία, το στερητικό αυτό «α» , το «α-κηδία» λοιπόν σημαίνει «αφροντισιά» ας πούμε, δεν κάνεις αυτά που πρέπει να κάνεις.

Στον πνευματικό χώρο μεταφράζεται η ακηδία πώς; ότι παράτησα τον κανόνα μου, δεν κοινωνάω, βαριέμαι να κάνω προσευχή, αυτά που συμβαίνουν. Η ακηδία είναι μια κατάσταση που όλους μας μας διακατέχει,  όλους μας μας πιάνει. Όμως δεν είναι απλά μια κατάσταση, είναι ένα δαιμόνιο. Το δαιμόνιο της ακηδίας είναι ένα από τα πάρα πολλά δαιμόνια που υπάρχουνε.

Πόσοι είναι οι Άγγελοι; Ξέρετε τον αριθμό; Εννιά τάγματα. Ο αριθμός; Λέει ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, πως ένα τάγμα έχει τόσους Αγγέλους όσοι είναι οι κόκκοι άμμου της θαλάσσης. Ένα τάγμα. Περίπου τόσοι είναι και οι διάβολοι, τα δαιμόνια. Ένα από τα δαιμόνια λοιπόν είναι και της ακηδίας.

Πώς εκδηλώνεται στην εξωτερική της μορφή η ακηδία; Η ακηδία στην εξωτερική της μορφή εκδηλώνεται με το χασμουρητό. Δεν είναι μόνο από τον ύπνο, μπορεί να έχουμε κατακοιμηθεί, να είμαστε καταξεκούραστοι, αλλά να βαριόμαστε. Τι κάνει το σώμα όταν βαριέται; Πώς χαλαρώνει; Χασμουριέται. Αυτό οι Πατέρες το θεωρούν εκδήλωση ακηδίας.

Προσέξτε, προσέξτε, να το πω καλύτερα ακόμα. Δεν είναι κακό το χασμουρητό, αλλά διά του χασμουρητού, μπορεί να σου φέρει νωθρότητα, υπνηλία και ακηδία. Και για να μη συμβεί αυτό και μπει ο διάβολος απ’ το χασμουρητό και βρει ευκαιρία να σε φέρει αναστάτωση τέτοια, σταυρώνεις το στόμα σου ώστε να απαγορεύσεις την είσοδο του δαίμονος.

Έτσι γι’ αυτό θα με δείτε κι εμένα πολλές φορές, εγώ το κάνω ακούσια πια, όταν χασμουριέμαι σταυρώνω το στόμα μου. Ή όταν πάω να πιω νερό ή θα σταυρώσω το ποτήρι ή θα κάνω το σταυρό μου για να πιω νερό. Συνήθως το κάνω αυτό.

Ακροατ.:  Αυτό πάει να πει δηλαδή ότι άμα χασμουρηθούμε χαλαρώνουμε και πρέπει να κάνουμε κάτι άλλο για να ξαναενεργοποιηθούμε; Κάπως έτσι; Ή το αφήνουμε ξέρω ’γω και πάλι χαλαρώνουμε;

π.Νικόλαος:  Όχι, απλά θα προσπαθείς γενικά να μη σε καταβάλλει ένας τέτοιος ύπνος, ο ύπνος της ακηδίας. Γι’αυτό το λέμε «ο ύπνος». Πώς λέγει «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα», αυτόν που θα τον βρει σε εγρήγορση. «Ανάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ῥαθυμοῦντα» αυτήν η ραθυμία, δεν θα αφήσεις εσύ με τα πολλά χασμουρητά, με τον πολύ ύπνο, με την πολλή βαριεμάρα, με την πολλή αναισθησία, δεν θα αφήσεις να μείνεις σ’αυτή την κατάσταση.

Ακροατ.:  Δηλαδή αν είναι κάποιος π.χ. τώρα στο Πανεπιστήμιο, αν έχεις τρεις ώρες μάθημα και ο άλλος είναι πραγματικά πολύ βαρετός, δεν θες να το κάνεις, δε φταις εσύ…

π.Νικόλαος:  Ακηδία στα πνευματικά εννοούμε. Τώρα να ακούσεις εμένα αυτή τη στιγμή και να κοιμάσαι, δεν είναι ακηδία. Δεν είναι ακηδία, αλλά στα πνευματικά, να έχεις παρατήσει τον κανόνα σου, να έχεις παρατήσει, να μη κοινωνάς, να μη πηγαίνεις να εξομολογηθείς, να μη προσεύχεσαι, να παρατήσεις τη νηστεία, να μη σ’ ενδιαφέρει τίποτα από τα πνευματικά, αυτό λέγεται ακηδία. Αφροντισιά, δεν φροντίζεις. Και το δαιμόνιο της ακηδίας λένε οι Πατέρες, μπαίνει με το χασμουρητό μέσα μας. Οπότε εμείς σφραγίζουμε το στόμα μας. Όπως πολλοί Πατέρες σφραγίζουν με το σημείο του σταυρού, κι αυτό που θα φάνε κι αυτό που θα ποιούν. Γιατί κι εκεί μπορεί να κρύβεται λένε το δαιμόνιο της λαιμαργίας και της γαστριμαργίας.

Είναι δυο δαιμόνια διαφορετικά παρόλο που είναι και όμοια στο ύφος τους και στη δομή τους. Η λέξη γαστριμαργία αποτελείται από δύο λέξεις, από τη λέξη γαστέρα και τη λέξη μάργος, που μάργος σημαίνει μανία. Η μανία της κοιλιάς. Να φας τόσο ώστε να γεμίσεις την κοιλιά σου τίγκα, να μη μπορείς να σηκωθείς από το τραπέζι. Που λέμε:

-Έχω φάει του σκασμού, δε χωράει ούτε ένα γλυκό

-Δε θες ένα σοκολατάκι;

-πω, πω έχω φάει του σκασμού, δεν χωράει!

Αυτό είναι αμαρτία. Πρέπει λένε οι Πατέρες να τρως τόσο ώστε όταν σηκωθείς να πεινάς, να μπορείς να φας κι άλλο.

Και επίσης η λαιμαργία. Είναι το αντίστοιχο, η μανία του λαιμού. Δεν σ’ ενδιαφέρει πόσο θα φας αλλά το τι θα φας. Διαλέγεις μόνο ποιοτικά πράματα. Λες «δεν τρώω φασολάκια, δεν τρώω φακές». Έχει κάνει η μάνα σου ξέρω ‘γω μελιτζάνες, «μπα μελιτζάνες μού ’κανες!». Θέλω μόνο μπριζόλες, θέλω μόνο καταΐφι, θέλω μόνο ξέρω ’γω, μακαρονάδα καρμπονάρα, θέλω μόνο πίτσα, δηλαδή ειδικά φαγητά και όλα τα άλλα τα απορρίπτω. Αυτό είναι λαιμαργία. Σ’ αρέσει ποιοτικά, δεν σ’ ενδιαφέρει να χορτάσεις αλλά σ’ ενδιαφέρει πάντα να παίρνεις ποιότητα.

Γι’ αυτό ο Γέρων Εφραίμ της Αμερικής όταν τον ρωτήσαμε αν ο Αντίχριστος γεννήθηκε και τα λοιπά, μας είπε εκεί επάνω ότι, η εποχή του Αντιχρίστου, όταν θα έρθει ο Αντίχριστος θα είναι δύσκολος για τους ανθρώπους που σήμερα δεν ξέρουν να φάνε ψωμί και ελιά. Υποδηλώνοντας ότι είμαστε σε μια εποχή λαίμαργη, που μας ενδιαφέρει η ποιοτική τροφή. Όλοι είμαστε ποιοτικοί με την κακή την έννοια γιατί το ωραίο και το ποιοτικό σήμερα έχει αμαυρωθεί. Ποιοτικό θεωρούμε να για παράδειγμα τα χάμπουργκερς, τους γύρους, τα κοντοσούβλια, τα κοκορέτσια (μου τρέχουν τα σάλια τώρα εμένα), αλλά είναι όλα αυτά ποιοτικά, ποιοτικό μπορεί να είναι το σκόρδο για παράδειγμα, σαν ποιότητα, σαν φαγητό, μπορεί το φαγητό που έχει σκόρδο, μπορεί να είναι τα φρούτα, μπορεί τα λαχανικά, μπορεί να είναι ένα ωραίο μεσογειακό φαγητό. Αυτό μπορεί να είναι ποιοτικό φαγητό.

Ακροατ.:  Δεν συνδέεται αυτό και με τα σεξουαλικά; Κάπου έχω διαβάσει ότι συνδέονται η λαιμαργία, η γαστριμαργία...

π.Νικόλαος:  Όλα τα δαιμόνια συνεργάζονται. Λέμε ότι η μητέρα των παθών, των παθών των σαρκικών, δηλαδή να είσαι ασύστολος στα σαρκικά, να πέφτεις τακτικά στο δαιμόνιο αυτό, είναι η κατάκριση. Το ξέρεις αυτό; Η κατάκριση. Όταν κατακρίνουμε, επιτρέπει ο Θεός να έχουμε σαρκικούς λογισμούς και πόλεμο. Πολύ σημαντικό αυτό να το ξέρετε. Η κατάκριση λοιπόν οδηγεί στα σαρκικά.

Επίσης η αδερφή της κατάκρισης σαν δαιμόνιο, σαν πάθος, είναι η λαιμαργία και η γαστριμαργία. Οι αδερφές της κατακρίσεως. Όπως η κατάκριση γεννά σαρκικά, έτσι κι αυτές υποβοηθούν σ’αυτή την πτώση. Γι’αυτό η Εκκλησία μας μάς βάζει τη νηστεία. Να νηστεύουμε για να μην αμαρτάνουμε. Νηστικός άνθρωπος, πεινασμένος, δεν έχει σαρκικά προβλήματα συνήθως. Ο ξελιγωμένος άνθρωπος δεν θέλει το γενετήσιο, δεν το αντιλαμβάνεται, πιο πολύ τον πονάει το στομάχι που δεν έχει φάει. Νηστικό αρκούδι δεν χορεύει. Σωστό είναι αυτό. Ο νηστικός άνθρωπος δεν έχει διάθεση για τέτοια πράγματα.

Η Εκκλησία λοιπόν γι’αυτό το έβαλε αυτό, τη νηστεία, να προστατεύει καθαρά τον άνθρωπο από τους σαρκικούς πειρασμούς και τις πτώσεις. Βοηθάει δηλαδή σε αυτό.

Ακροατ.: Το δαιμόνιο της ακηδίας πώς το αποβάλλουμε;

π.Νικόλαος:  Πολύ ωραία ερώτηση.

Ο πατήρ Πέτρος ήταν ένας μοναχός στην Κωνσταμονίτου. Ο οποίος, ξέρεις οι μοναχοί σηκώνονται τη νύχτα για να κάνουν τον κανόνα τους, αυτός όμως τον είχε πιάσει ακηδία και βαριόταν εντελώς και να σηκωθεί και να κάνει τον κανόνα του. Τέλος πάντων με τα χίλια ζόρια σηκώθηκε, πήγε εκεί που πίνουν καφέ το βράδυ οι μοναχοί, ήπιε τον καφέ του και μετά ήταν έτοιμος, καθώς πήγαινε στο κελλάκι του, να πέσει για ύπνο ή να μη κάνει ρε παιδί μου τον κανόνα του, να κάνει κάτι άλλο, να διαβάσει κάτι άλλο. Δεν ήθελε. Και μου λέει ο παπα Στέφανος, ξέρεις τι έκανε, πώς νίκησε την ακηδία του;. Πώς, λέω, παπα Στέφανε; Περπατούσε μέσα στο δωμάτιο πέρα δώθε και έλεγε «δεν θα κάνω κανόνα, δεν θα κάνω κανόνα, δεν θα κάνω κανόνα» και πέφτει λέει με τα μούτρα κάτω «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με» και άρχισε να κάνει. Δηλαδή με μαγκιά νίκησε τον διάβολο. Ο διάβολος του ‘λεγε δεν θα κάνεις κανόνα, κι αυτός το αντιμετώπισε μ’ αυτό.

Κι αυτό ακόμα θέλει να είσαι σε κάποια εγρήγορση. Βασικά χρειάζεται ταπεινό φρόνημα, χρειάζεται να ενημερώνεις τον πνευματικό σου ότι δεν κάνεις κανόνα, να του το λές. Όσες φορές του το λες, αρχίζεις και απελευθερώνεσαι σιγά-σιγά, ότι «γέροντα δεν κάνω τις μετάνοιες μου, γέροντα δεν κάνω κομποσχοίνι, γέροντα δεν κάνω το απόδειπνο». Να του το λες. Πες του το. Μέχρι να σου γίνει συνήθεια και να αρχίσεις να το κάνεις. Είναι η καλή συνήθεια αυτή.

Επίσης αποφεύγεις να εξομολογηθείς, αποφεύγεις να κοινωνήσεις. Έχω πνευματικά μου παιδιά τα οποία δεν με ρωτούν πότε να κοινωνήσουν, ποτέ. Δεν το αισθάνονται, δεν ενδιαφέρονται, δεν έχουν τέτοια αγωνία, να μεταλάβουν. Που είναι το άλφα και το ωμέγα της πνευματικής μας ζωής η Θεία Κοινωνία. Δεν με ρωτούνε. Ακηδία. Σε ακηδία βρίσκονται. Τι περιμένουνε; Πότε θα ετοιμαστούνε γι’αυτό το πράμα; Ή αισθάνονται τόσο ανάξιοι; Μα ανάξιοι είμαστε όλοι όταν πάμε να κοινωνήσουμε. Δεν υπάρχει άξιος.

Για την ακηδία λοιπόν βοηθιέσαι πολύ όταν κάνεις συναναστροφή με πνευματικά αδέρφια, τα οποία συζητάς για θέματα πνευματικά. Βοηθιέσαι. Ο ένας αδερφός στηρίζει τον άλλον αδερφό. Η σχέση με τον Γέροντα, πολύ σημαντική. Και επίσης είναι πολύ σημαντικό εκτός από την ακηδία, να αντιμετωπίσεις και αυτά που φέρνει η ακηδία. Γιατί η ακηδία, τι είναι αυτό το δαιμόνιο! σε οδηγεί στην πτώση, δηλαδή να τα παρατήσεις όλα για να σ’ έχει εύκαιρο να κάνεις τα πάντα μετά. Μετά έχεις νεύρα, αισθάνεσαι κενό στην ψυχή σου, είσαι ακοινώνητος και γίνεσαι –το λέγει η ακολουθία της Μεταλήψεως- θηριάλωτος. Θηριάλωτος σημαίνει σε κυνηγάνε τα θηρία, γίνεσαι θύμα. Σε αλώνουν τα θηρία. Αυτή την έννοια έχει ο θηριάλωτος. Γίνεσαι έρμαιο των θηρίων. Σε βρίσκει ο διάβολος, λέει είναι «ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη». Περιμένει με ανοιχτό το στόμα, περπατάει το λιοντάρι στο δρόμο, ποιον θα καταπιεί. Αν σε βρει σ’ αυτή την κατάσταση, είσαι έτοιμος να πέσεις σε οποιαδήποτε αμαρτία.

Ακροατ.:  Γέροντα καμμιά φορά πονάει και η καρδιά σου όταν είσαι σε αυτή την κατάσταση, δεν είναι έτσι;

π.Νικόλαος: Ε, πονάει η καρδιά σου δεν το ξέρω καλά αυτό που λες, αν έχεις φάει τίποτα φασόλια και πιέζουν δεν ξέρω (σε πειράζω). Πάντως ψυχολογικό θα είναι αυτό, ναι σε κουράζει αυτό το πράγμα. Και είσαι και εύκολος. Πολλοί χριστιανοί λένε βλέπεις τον εαυτό σου σε ποιο σκαλοπάτι είσαι. Λες για παράδειγμα:

-πριν από ένα μήνα ήμουν καλύτερα βρε παιδί μου, πιο πάνω ή ήμουν χαμηλότερα, τώρα είμαι λίγο καλύτερα.

Αναλόγως. Τα σκαλοπάτια φαίνονται. Η κλίμακα δηλαδή, την αναγνωρίζουμε την κλίμακα στη ζωή μας. Όταν τα παρατήσεις όλα τότε είσαι εύκολος στην πτώση και το ένα πράμα φέρνει το άλλο. Ο παπα Στέφανος ο πνευματικός μου και ο Γέροντάς μου ο πατήρ Αγάθων, μου λένε το εξής όταν κάνω κάποια αμαρτία «πρόσεξε να μη σε πάρει φαλάγγι». Γιατί το ένα φέρνει το άλλο. Μπορεί να την κάνω την αμαρτία και να μη σηκωθώ. Βλέπετε στο ποδόσφαιρο, θα σας πω μια εικόνα ποδοσφαίρου τώρα: αν χάσει μια ομάδα που θεωρείται μεγάλη, η μεγάλη ομάδα όταν χάσει τι πρέπει να κάνει για να αποδείξει στον εαυτό της πρώτα απ’ όλα ότι είναι ομάδα μεγάλη; Το επόμενο παιχνίδι να το κερδίσει. Η μικρή ομάδα πώς χαρακτηρίζεται; Όταν χάνει στη σειρά πολλά παιχνίδια. Η μεγάλη ομάδα χάνει ένα παιχνίδι και τα δίνει όλα για να μη χάσει το επόμενο. Γιατί το ένα φέρνει το άλλο. Το ίδιο πράμα συμβαίνει με τον κανόνα. Ο κανόνας είναι μια αλυσίδα με κρίκους. Κάθε μέρα, κάθε μέρα, βάζεις και έναν κρίκο. Αν μία μέρα τον παρατήσεις τον κανόνα, σπάζει ο κρίκος και είναι πιο δύσκολο να επανέλθεις. Αν στις σαράντα μέρες νηστείας χαλάσεις μία μέρα τη νηστεία σου, μπορεί να σου δημιουργηθεί μια τέτοια διάθεση να τρως αυτό το φαγητό που χάλασε τη νηστεία που να μη μπορείς να ξανανηστέψεις εύκολα. Έτσι πάει. Οπότε πρέπει να βάλεις αρχή.

Αν είσαι καλός χριστιανός και αγωνιστής, έπεσες; Όλοι πέφτουμε. Όλοι πέφτουμε. Υπάρχουν αμαρτήματα. Μπορεί στο σαρκικό αμάρτημα να έπεσες. Μην απογοητευτείς. Γιατί πολλές φορές πέφτουμε σε σαρκικό αμάρτημα κι επειδή αγωνιστήκαμε όμως πέσαμε, πέφτουμε σε απογοήτευση και λέμε δεν έγινε τίποτα, τζάμπα αγωνίστηκα τόσο καιρό και τώρα έπεσα. Επ! ξύπνα! Η πτώση η μία δε σημαίνει τίποτε. Βάλε αρχή. Μα θα ξαναπέσω! Δεν έχει σημασία. Πέφτουμε και σηκωνόμαστε. Πέφτουμε και σηκωνόμαστε.

Ακηδία σημαίνει να πέφτουμε. Ακηδία σημαίνει να πέφτουμε, να πέφτουμε, να πέφτουμε, να πέφτουμε ή να πέφτουμε και να μένουμε εκεί. Η πτώση όταν γίνεται είναι ανθρώπινη. Το διαβολικό είναι να μένεις στην πτώση κάτω εκεί. Και το θείο είναι να πέφτεις και να σηκώνεσαι. Αυτό είναι το θείο. Ακηδία σημαίνει να είσαι στην πτώση μόνιμα. Αυτά.

Ακροατ.:  Δηλαδή πάλι πώς σηκώνεσαι;

π.Νικόλαος:  Πας στον πνευματικό όπως σου είπα, του εξαγορεύεις συνέχεια την πτώση σου, του εξαγορεύεις συνέχεια ότι δεν είσαι καλά, του το λες, συμβουλεύεσαι και πνευματικούς αδελφούς, προσπαθείς όσο έχεις το μυαλό σου να λες «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με, φώτισέ με», πολύ βοηθάνε τα πνευματικά βιβλία, να πάρεις βίους Αγίων να διαβάζεις, πολύ βοηθάει αυτό ή καμιά φορά να έρχεσαι εδώ στο μάθημα να ακούς και καμιά κουβέντα.

Ξέρετε πόσες φορές έρχονται εδώ παιδιά τα οποία βρίσκονται σε ακηδία; Πολλές φορές. Όλοι μας. Κι εγώ ξέρεις πόσες φορές ήρθα στο μάθημα και ήμουν εγώ σε ακηδία; Και πολλές φορές βοηθήθηκα από αυτά που είπα! Τα λέω για να τ’ ακούω κι εγώ, δεν τα λέω μόνο εσάς.

Μια φορά ένας πνευματικός ήξερε το πνευματικό του παιδί, δάσκαλος ήτανε, κατηχητής ήτανε, ότι είναι χάλιας. Μέσα στις αμαρτίες, κάνει βλακείες, είναι ασταθής στα πνευματικά, χάλια. Και λέει στον Γέροντα ένας άλλος:

-Ρε Γέροντα αφού τον ξέρουμε τι είναι αυτός τι είναι αυτά που μας λέει και μας το παίζει μεγάλος δάσκαλος και τα λοιπά; (Δεν το λεγε για μένα, για έναν άλλον το έλεγε).

-Παιδί μου άστον του λέει. Τουλάχιστον αυτά που λέει να τα ακούσει και ο ίδιος μπας και τα κάνει και ο ίδιος.

Πολλές φορές βοηθιόμαστε. Όλα αυτά λοιπόν Νίκο, βοηθάνε την ψυχή να ξαναπάρει μπρος. Είναι σαν τη μανιβέλα. Δεν ξέρω αν ξέρετε τι είναι η μανιβέλα. Δεν ξέρω αν έχετε δει παλιά αυτοκίνητα που βάζουν μια μανιβέλα και αρχίζουν και τη γυρνάνε για να πάρει μπρος «γκρου - γκρου, γκρου - γκρου, γκρου - γκρου», ε, αυτός ο κόπος χρειάζεται από μας. Να πάρουμε λίγο τη μανιβέλα και να αρχίσουμε. Αν πάρεις μπροστά γρήγορα ο Θεούλης σου δίνει μια πληροφορία ότι είναι κοντά σου.

Πώς σου τη δίνει αυτή την πληροφορία, ξέρεις πώς σου τη δίνει; Είναι μια ικανοποίηση που παίρνεις ότι γέμισε η ψυχή σου. Για παράδειγμα δεν εξομολογιόσουνα, πήγες είδες τον πνευματικό, παρόλο που ήσουν σε ακηδία, χάλια, τον είδες και έφυγες λίγο καλύτερα. Αυτό είναι πληροφορία από τον Θεό ότι παιδί μου είσαι σε καλό δρόμο. Κοινώνησες και πήρες θάρρος! Δε σου λέω εγώ να ζεις θαύματα, όχι θαύματα, να πάρεις λίγο θάρρος. Αυτό είναι μια νίκη επί της ακηδίας. Και σου λέει ο Θεός «επ, εδώ είμαι, μη τρελαίνεσαι, μην απογοητεύεσαι επειδή έπεσες, επειδή ξέφυγες».

Ακροατ.:  Είπαμε πιο πριν για τα δαιμόνια, ότι είναι σαν τους κόκκους της άμμου, τόσα. Το καθένα έχει τη δική του ειδικότητα δηλαδή; Τόσα πολλά, τόσο διαφορετικά ή είναι ομαδοποιημένα;

π.Νικόλαος:  Το καθένα έχει την ειδικότητά του και μάλιστα μέσα στην ομάδα των δαιμονίων το καθένα έχει την αποστολή του. Άλλος είναι πιο ειδικός εκεί, άλλος είναι πιο ειδικός εδώ. Λέμε αυτό είναι το δαιμόνιο του καπνίσματος, αυτό είναι το δαιμόνιο του φαγητού, αυτό είναι το δαιμόνιο του ποτού, αυτό είναι το δαιμόνιο της βλασφημίας. Το κάθε δαιμόνιο έχει τη δική του αποστολή και έχει και την ομάδα του για τις υπο-διακονίες τους. Όταν ο Άγιος Αντώνιος, παιδιά, είδε τις παγίδες που βάζει ο διάβολος μπροστά από τους μοναχούς απόρησε. Κι ο παππούς Ιωσήφ το είδε αυτό. Απόρησε! Και είπε πώς είναι δυνατόν τόσα εκατομμύρια παγίδες δεν έχει χώρο να περάσουν, θα πέσουν, θα πιαστούν στη φάκα. Και άκουσε μια φωνή και είπε «ο ταπεινός μοναχός θα περάσει». Τον ταπεινό μοναχό δεν τον πιάνει. Είναι όπως στην αεροπορία. Τα αεροπλάνα που πετούν ψηλά, το ραντάρ στον Χορτιάτη που είναι τα πιάνει όλα. Τι κάνουν τα αεροπλάνα για να μη τους πιάσουν τα ραντάρ; Πηγαίνουν περίπου στο επίπεδο της θαλάσσης, χαμηλά χαμηλά, για να μη τους πιάσουν. Τα συμβατικά ραντάρ δεν μπορούν να τα πιάσουν τα αεροπλάνα που πάνε χαμηλά χαμηλά.

Ο ταπεινός άνθρωπος, ο ταπεινός άνθρωπος! Γι’ αυτό κατεβήκαμε εμείς στο υπόγειο για το μάθημα. Για να δείξουμε και μ’ αυτή μας την ενέργεια ότι ζητούμε την ταπείνωση. Μπαίνουμε εδώ μέσα ταπεινά, ταπεινά για να μάθουμε τα ύψη τα υψηλά.

Ακροατ.:  Ο ταπεινός δηλαδή είναι αυτός που δεν κατακρίνει;

π.Νικόλαος:  Ο ταπεινός δεν είναι μόνο αυτός που δεν κατακρίνει, δεν έχει μάτια να δει τον άλλον για να κατακρίνει, είναι αυτός που κατακρίνει τον εαυτό του. Που τον λέει μύξα, άθλιο, το λέει και ο ίδιος. Αυτό λέγεται αυτοκατάκριση, αυτομεμψία. Είναι αρετή. Αυτό ξεκινάει από την αυτογνωσία. Όταν έχεις αυτογνωσία αρχίζεις και βλέπεις ποιος είσαι.

Ακροατ.:   Ωραία και πώς βλέπεις ποιος είσαι;

π.Νικόλαος:  Θα σου πω. Αρχίζεις και βλέπεις ποιος είσαι, θα το πω όπως το λένε οι Άγιοι, δεν το λέω εγώ αυτό, έτσι το λένε οι Άγιοι, τις ακαθαρσίες, το πουρί, ότι εύκολα προδίδεις, ότι δεν μπορεί να σε εμπιστευτεί άνθρωπος, εσύ δεν εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου. Ότι εύκολα λες το μυστικό του άλλου, για παράδειγμα δεν θα το’λεγες με παραδείγματα. Βλέποντας αυτά, καταλαβαίνεις πόσο άθλιος είσαι σαν φίλος για παράδειγμα, δεν μπορεί να σε εμπιστευτεί κανένας. Πόσο άθλιος είσαι σαν μητέρα, σαν παιδί, στο γονιό απέναντι πώς συμπεριφέρεσαι, πώς κρύβεσαι, πώς είσαι υποκριτής, πώς κοροϊδεύεις, πολλά. Όλα αυτά αρχίζεις και τα καταλαβαίνεις και αυτό είναι η αυτογνωσία, λεν οι Πατέρες σου επιτρέπουν να αρχίζεις να έχεις αυτομεμψία. Η αυτογνωσία βοηθάει στην αυτομεμψία. Να βρίζεις τον εαυτό σου.

Εμένα, έχω μερικές βρισιές που τον ρίχνω τον εαυτό μου άσχημες. Που για άλλους δεν είναι άσχημες αλλά εμένα επειδή τις σιχαίνομαι αυτές τις λέξεις, τον κάνω τον εαυτό μου έτσι, τον λέω, τον πιάνω από το αυτί και τον μαλώνω με άσχημες κουβέντες και τον έχω εκεί. Ξεφεύγει αυτός. Πάντα τον βρίσκω ψηλά. Αλλά όπου τον συναισθανθώ πού βρίσκεται, τον φτύνω και τον λέω «κατέβα κάτω ρε». Αφού μου είπε ο Γέροντας να βλέπω την ταυτότητά μου, έτσι μου είπε. “Βγάλε την ταυτότητά σου και δες”. Αυτό θα πει ταυτότητα, έχω αυτογνωσία, να γνωρίζω. Η αυτογνωσία οδηγεί στη Θεογνωσία. Είναι μεγάλο κεφάλαιο αυτό.

Τι σημαίνει αυτό; Εκεί στα χάλια που είσαι, αν καταλάβεις πόσο κάτω είσαι, πόσο λίγος είσαι, πόσο ασήμαντος είσαι, πόσο ασυνεπής είσαι, πόσο φτωχός είσαι, πόσο χωρίς χρήματα στην τσέπη είσαι, καταλαβαίνεις ότι κανένας δεν μπορεί να σε βοηθήσει. Ούτε καν εσύ να βοηθήσεις τον εαυτό σου γιατί σ’ έχει απογοητεύσει πολλές φορές ο εαυτός σου. Ναι, ο εαυτός μου μ’ έχει απογοητεύσει.

Τον παπα Νικόλα, κακό τον κάνει μόνο ο παπα Νικόλας. Εσύ δεν μπορείς να μου κάνεις κακό, ουσιαστικά όχι, είσαι απ’έξω. Τον παπα Νικόλα, κακό του κάνω μόνο εγώ. Εγώ με τις ανασφάλειές μου, με τα κόμπλεξ μου, εγώ τον κάνω κακό τον παπα Νικόλα. Κανένας τον παπα Νικόλα δεν μπορεί να τον βοηθήσει παρά μόνο Ένας. Είσαι στον πάτο και αρχίζεις να γνωρίζεις τον Ένα, τον Κύριο. Ο Κύριος, έρχεται και σου μιλάει. Σου λέει είμαι εδώ. Στη φτώχεια σου. Στην ανημποριά σου. Είμαι εδώ. Είναι λοιπόν ένας τρόπος αυτός, αφού έχουμε αυτομεμψία, αυτοκατάκριση, να έχουμε Θεογνωσία και τότε αν μας μιλήσει ο Χριστός, μέσα εκεί καταλαβαίνουμε πως μόνον Αυτός απλώνει το χέρι να το πιάσουμε κι αρχίζουμε και Τον γνωρίζουμε. Να λοιπόν που η ταπείνωση που είπες εσύ βοηθάει στο να μην κατακρίνουμε βέβαια γιατί δεν βλέπεις κανέναν άλλον παρά μόνο τον εαυτό σου και σε βοηθάει με την ταπείνωση να γνωρίζεις Τον Μόνον που υπάρχει και που είναι πολύ μεγάλος για εσένα και που είναι τιμή σου να σού αφοσιώνεται. Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να σου αφοσιωθεί όπως ο Χριστός. Ο Χριστός είναι προσωπικός Θεός. Σταυρώθηκε για σένα προσωπικά, για σένα προσωπικά αναστήθηκε, εσένα μιλάει και καταδέχεται αυτός ο Κύριος, να κοινωνάς και να Τον πάρεις μέσα σου και καταδέχεται όποτε Τον ζητάς να σε ακούσει, καταδέχεται όταν συζητάς μαζί Του να σου δίνει προσοχή, να σε προσέχει. Αυτό όταν το αισθανθείς λύνεσαι σε λυγμούς. Δεν το αντέχεις. Δεν αντέχεις εσύ ο άθλιος, την παρουσία του πιο Αγαθού. Και γίνεσαι σαν τους Αποστόλους που όταν μπήκε ο Χριστός στο καράβι, τι είπε ο Πέτρος: «μη Κύριε, φύγε, είμαι βρώμικος άνθρωπος, φύγε». Δεν άντεξε στην Καθαρότητα. Και κάτι τέτοια έκανε ο Χριστός και όλοι πήγαν και μαρτύρησαν για την Αγάπη Του. Αυτά είναι που έχει κάνει. Μ’αυτά μας τρελλαίνει ο Κύριος και είμαστε ερωτευμένοι μαζί Του οι χριστιανοί που πάμε και ομολογούμε. Όχι εμείς δυστυχώς ακόμα δεν είμαστε έτοιμοι.

Ακροατ.:  Αυτό έχει να κάνει με το ότι δεν έχει ανάγκες ο Χριστός; Δηλαδή το ότι αφοσιώνεται σ’ εμάς έχει να κάνει με το ότι δεν έχει ανάγκες; Δηλαδή κάποιοι ασκητές οι οποίοι είχαν ανάγκες αλλά ουσιαστικά τις περιόριζαν, μήπως γι’ αυτό το λόγο προσκολλώνταν στον άνθρωπο περισσότερο και τον αγαπούσαν;

π.Νικόλαος:   Ο Χριστός προσκολλάται πάνω μας γιατί είναι ο Χριστός. Ο Χριστός έχει και δεν έχει. Έχει τα πάντα και δεν έχει τίποτα κακό. Έχει όμως τα πάντα, είναι Παντοδύναμος, είναι Φιλεύσπλαχνος. Όλα αυτά παιδιά τα λέμε, υπάρχει μια φράση, μια ορολογία στη Θεολογία, που λέγεται «καταφατική θεολογία» και «αποφατική θεολογία». Καταφατική είναι να πούμε ο Χριστός δεν έχει ανάγκες, ο Χριστός είναι Παντοδύναμος, ο Χριστός είναι Τέλειος, είναι Άπειρος, είναι Φιλεύσπλαχνος, είναι Παντελεήμων, είναι Παντοδύναμος, είναι όλα αυτά που του δίνουμε. Αποφατική τι σημαίνει; Ότι ο Θεός δεν είναι Παντοδύναμος, δεν είναι Άπειρος, δεν είναι Τέλειος. Δεν υπάρχουν λέξεις να περιγράψεις αυτό που είναι ο Χριστός.

Οπότε δεν μπορώ να σου απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση. Ενδιαφέρεται και είναι προσωπικός Θεός, γιατί έτσι θέλει. Γιατί έτσι είναι η Φύση Του. Έτσι το θέλει. Αυτό. Είναι όμως πολύ σημαντικό αυτό. Όλη η Πίστη μας είναι αυτή. Η ουσία της Πίστης μας. Να καταλάβουμε τον προσωπικό Θεό. Και να Τον καταλάβουμε και να’ ρθει.

Λέμε ότι ο Θεός σκηνώνει, πάει και κατοικεί στους ταπεινούς. Όχι στους υπερήφανους. Στους υπερήφανους ανθρώπους ούτε ο άνθρωπος δεν μπορεί να πάει. Βλέπεις έναν υπερήφανο, εγωιστή, τον αποφεύγουμε. Έτσι δεν είναι; Τον αποφεύγουμε. Αν είναι εγωιστής, εγώ, εγώ, εγώ, δεν πάει κανένας μαζί του. Τον ταπεινό άνθρωπο, από κάτι Παΐσιους και κάτι μικρούς ανθρώπους ταπεινούς ασήμαντους, Πορφύριους και τα λοιπά, μιλούνια ο κόσμος. Πάνε στον Εφραίμ της Αριζόνας όλη η Αμερική. Μιλούνια. Πας να εξομολογηθείς και περιμένεις τρεις μέρες για να εξομολογηθείς γιατί έχει ουρά εκεί στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου. Στον Γέροντα Αγάθωνα πας να πιάσεις σειρά και δεν προλαβαίνεις. Γιατί; Είναι ο απλός, ο ταπεινός άνθρωπος, σε ελκύει. Έτσι κι ο Θεός. Αν καταλάβει ότι είσαι ταπεινός, έλκεται από σένα. Τον ελκύεις.

Ακροατ.:  Ταυτόχρονα Γέροντα έχουν και συναίσθηση όμως ότι είναι άγιοι ας πούμε.

π.Νικόλαος:   Έχουν τη συναίσθηση που έχεις κι εσύ που λες πού ήμουν και πού είμαι, ότι σήμερα δεν είμαι τόσο που ήμουν χθες. Έχουν, εννοείται. Γνωρίζουν πολύ καλά. Αλλά αυτό που γνωρίζουν είναι ότι σ’ αυτή την κατάσταση που είναι, είναι επειδή τους αξίωσε ο Θεός.

Ακροατ.:  Μα για ποιο λόγο συνεχίζουν να λένε «φώτισον μου το σκότος»;

π.Νικόλαος:   Ναι, γιατί ανά πάσα στιγμή κινδυνεύουν να πέσουν. Ο Άγιος Αγάθων πέθανε, πέθαινε και ήταν μαζεμένοι οι μοναχοί γύρω – γύρω, του Όσιου Αγάθωνα του μεγάλου ασκητή της ερήμου, ήτανε γύρω του οι υποτακτικοί του και βλέπανε. Και όταν πέθανε είδαν την ψυχή του να ανεβαίνει και τα δαιμόνια να φωνάζουν «αχ! Αγάθωνα μας ξέφυγες, Αγάθωνα μας ξέφυγες». Και έλεγε η ψυχή καθώς ανέβαινε «όχι ακόμα, όχι ακόμα, όχι ακόμα». Δηλαδή η ταπείνωση του αγίου ήταν τόσο μεγάλη που δεν εμπιστευόταν τον εαυτό του ούτε τον λογισμό αυτό. Τις φωνές, του ότι ξέφυγε από τον διάβολο μέχρι τελευταία στιγμή! Όχι ακόμα έλεγε, δεν ξέφυγα. Για να μας αποδείξει εμάς. Πώς εμείς είμαστε τόσο άνετοι ότι θα ξεφύγουμε από τον διάβολο και το παίζουμε τόσο μάγκες ότι θα τα καταφέρουμε; Θέλει ειδική Χάρη.

Ακροατ.:  Γέροντα όμως αυτοί ήρθαν τετ α τετ με τον διάβολο

π.Νικόλαος:  Γιατί εμείς τι είμαστε; Δεν είμαστε τετ α τετ  με τον διάβολο; Μη το λες αυτό και δεν τον βλέπεις τον διάβολο, γιατί το βλέπεις.

Ακροατ.:  Μα εδώ οι άλλοι τον έβλεπαν, μαύρος, ολόμαυρος ήταν, μικρός, μεγάλος…

π.Νικόλαος:   Και αυτό αν το έβλεπες δεν θα το άντεχες εσύ. Δεν θα το άντεχες. Σε πληροφορώ ότι ο διάβολος είναι το ίδιο ισχυρός και όταν δεν φανερώνεται είναι ισχυρότερος.

Ακροατ.:  Μπορεί να ’μαστε σε εγρήγορση και να είμαστε μέσα σε ένα πάθος και αυτό το πάθος ας πούμε να δημιουργεί αυτή την εντύπωση πάνω σ’ αυτό και να νομίζουμε ότι εντάξει είμαστε «και καλά» ας πούμε και να ’χει γίνει δεύτερη φύση.

π.Νικόλαος:   Σαν πλάνη είναι αυτό.  Δηλαδή πραγματικά μπορεί να αισθάνεσαι πολύ δραστήριος στα πνευματικά και σ’ όλα τα πράγματα αλλά να διακατέχεσαι από ένα πάθος και να μη μπορείς να ξεμπλέξεις από αυτό.

Ακροατ.:  Αυτό πώς γίνεται έτσι αντιληπτό;

π.Νικόλαος:   Γίνεται αντιληπτό από την εξομολόγηση. Όταν πας στον πνευματικό και του το πεις θα καταλάβει αυτός αν είσαι σε καλή κατάσταση ή βρίσκεσαι σε πλάνη.

Μια φορά ξέρετε ότι ένας ήρθε, το ήξερα, πνευματικό μου παιδί, το ήξερα πολύ καλά, εξομολογούνταν τακτικά σε μένα και ήξερα τις μαμουνιές του. Και ήρθε μια μέρα να με πλησιάσει και ευωδίαζε. Ευωδίαζε λείψανα άγια. Μια ευωδία τρελλή, μ’ άρεσε πάρα πολύ. Ήρθε με χαιρέτησε, εγώ ήμουν με άλλους, δεν του είπα τίποτα. Κάποια στιγμή τον πέτυχα.

-Έλα δω ρε, λέω, ήρθες χθές να με χαιρετήσεις και ευωδίαζες.

-Ε, λέει, να ήθελα να το παίξω λίγο άγιος και πήρα άρωμα από το θυμίαμα, πήρα άνθος ερήμου, άρωμα που βάζουμε στο θυμίαμα και έβαλα λίγο εδώ πάνω μου για να μυρίζω στους άλλους άγιος. Του λέω,

-Αυτό αγόρι μου είναι πλάνη.

Αυτός νόμιζε, μα εμένα μου έκανε εντύπωση. Πότε αγίασε; Πότε ευωδίασε; Δεν έχει φτάσει σ’ αυτά τα μέτρα. Απόρησα. Και μου λέει πως έβαλε κάπου σε κάποια σημεία στο σώμα του άρωμα.

Έκανα κι εγώ θυμίαμα παλιά και μυρίζει το άρωμα. Αυτός το έβαζε για να μυρίζει άγιος. Καταλάβατε; Δεν το καταλάβαινε όμως Δημήτρη. Όταν ήρθε και μου το είπε, ήρθε σε κατάσταση «πάτερ έτσι είναι;». Και ντράπηκε κι όλας. Οπότε αυτό τον συνέφερε. Ξέφυγε απ’αυτή την κατάσταση. Και παραλίγο θα έκανε και θαύματα. Αγίαζε, σταύρωνε πράγματα, ξεμάτιαζε, έκανε καταστάσεις τέτοιες. Ναι και αρχίζει να σε κάνει ο διάβολος να είσαι ο φωτισμένος. Υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι. Οι λεγόμενοι «φωτισμένοι». Μερικές γυναίκες και υπήρχαν και ονομαστές γυναίκες που μάζευαν τον κόσμο και σε κύκλους Αγίας Γραφής και κάναν θαύματα.

Ακροατ.:  Καλά Γέροντα ούτε η πτώση σε συμφέρει σ’ αυτή την περίπτωση. Μπορεί και να πέφτεις και πάλι να νομίζεις ότι είσαι …

π.Νικόλαος:   Είναι πολύ σημαντικό αυτό που είπε ο Δημήτρης σ’ αυτό εδώ πέρα.

Ακροατ.:  Εγώ σκέφτηκα ότι μπορεί να οικονομήσει ο Θεός να πέσεις για να συνέλθεις αλλά μπορεί να πέφτεις και πάλι να νομίζεις.

π.Νικόλαος:   Ναι αλλά μπορεί να σ’ εχει εκεί. Τόσο περήφανο λογισμό να έχεις

Ακροατ.:  Να ρωτήσω κάτι; Εάν πεις για παράδειγμα αυτό δεν το ’χω ρε παιδί μου το δαιμόνιο, δεν είμαι, δεν κάνω αυτό, δεν κάνω εκείνο, δεν είναι βλασφημία έτσι;

π.Νικόλαος:   (Παράδειγμα) δεν είμαι φιλάργυρος. Όχι, είναι αυτογνωσία.

Ακροατ.:  Δηλαδή στην αυτογνωσία δεν πρέπει να καταλογίζεις στον εαυτό σου ένα σωρό αμαρτήματα. Μπορείς να έχεις αυτογνωσία στο ότι δεν τα κάνω τα αμαρτήματα αυτά αλλά θα προσπαθήσω να το διατηρήσω.

π.Νικόλαος:    Συμφωνώ μαζί σου.

Ακροατ.:  Δηλαδή να έχεις θετικά.

Ακροατ.:  Ναι, και θετικά και αρνητικά

π.Νικόλαος:    Πολύ σημαντική παρατήρηση αυτή που κάνεις Φωτεινή

Ακροατ.:  Γιατί μετά πρέπει να είσαι και απαισιόδοξος, απελπισμένος, δεν μπορείς να έχεις και όλα τα κακά πάνω σου.

Ακροατ.2:  Ναι απλά δεν θα ασχολείσαι με το τι δεν έχεις, θα ασχολείσαι με το τι έχεις

Ακροατ.: Να ξέρεις όμως ότι δεν το κάνεις, να το διατηρήσεις, να προσέξεις να μη το αποκτήσεις, να μείνεις ας πούμε στο επίπεδο που βρίσκεσαι.

π.Νικόλαος:  Να σου πω κάτι Φωτεινούλα, είναι σωστό αυτό που λες, είναι σωστό να έχεις αυτογνωσία, και να ξέρεις και τα θετικά σου, τα προτερήματα που έχεις, χαρίσματα που σου έχει δώσει ο Θεός. Μπορείς να ξέρεις τα χαρίσματα; Μακάρι να τα ξέρεις. Αν ξέρεις τα χαρίσματα που σου έχει δώσει ο Θεός, από μόνο του αυτό λειτουργεί θετικά. Αλλά αυτό που είπες και πιάστηκες απ’ αυτό που είπα εγώ “να βρίζεις τον εαυτό σου, να τον έχεις ταπεινωμένο, να τον έχεις τίποτα”, ξεχνάς ένα σημαντικό. Είπες “να μην τον έχεις έτσι τον εαυτό σου ώστε πέφτεις στην απογοήτευση και λες όλο χάλια είμαι”.

Ακροατ.: …να σκέφτεσαι πώς σ’αυτά διατηρούμαι σ’ένα καλό επίπεδο, σ’αυτά που είμαι τόσο χάλια ας φροντίσω να φτάσω εκεί. Δηλαδή αυτό.

π.Νικόλαος:  Ναι, αυτό είναι ένας τρόπος. Όταν αισθάνεσαι τόσο χάλια, δεν αισθάνεσαι χάλια για να αδικήσεις τον Θεό, να πεις “Θεέ μου φταις γιατί είμαι χάλια, φταις γιατί δεν μού ‘χεις δώσει χαρίσματα”. Στην ουσία όταν φτάνεις στην απογοήτευση και απελπίζεσαι γι’αυτά τα χάλια που έχεις, κατακρίνεις τον Θεό. Πίσω από ’κεί είναι βλασφημία.

Όχι. Όταν εσύ έχεις μια υγιή, ενεργητική αυτογνωσία που καταλαβαίνεις ότι είσαι χάλια και μόνο από τον Θεό κρέμεσαι, έρχεται η Χάρις. Και δεν σε απογοητεύει. Σου δίνει να ζεις θαύματα. Οι Άγιοι Πατέρες μας, ξέροντας πόσο χάλια είναι, πόσο αδύναμοι είναι ως άνθρωποι, αναγνωρίζουν την παρουσία του Θεού στη ζωή τους. Αυτό τους δίνει δύναμη. Γι αυτό εμείς έχουμε την πεποίθησή μας στον Χριστό. Οι κοσμικοί άνθρωποι έχουν αυτοπεποίθηση, την πεποίθησή τους στον εαυτό τους. Αυτό που λες παίζει, παίζει σ’ εμάς αλλά όχι τόσο πολύ. Δηλαδή είναι αυτογνωσία αλλά πιο πολύ απ’ το να έχω πεποίθηση στα δικά μου, στα ταλέντα μου, στα χαρίσματά μου, στις αμαρτίες που δεν πέφτω, στα πάθη που δεν έχω, πιο πολύ σημασία έχει να γνωρίσω τον Θεό. Αν δω μέσα στα χαρίσματα που έχω, στα πάθη που δεν έχω και στις αμαρτίες που έχω, αν δω εκεί μέσα τον Χριστό. Αυτό είναι και το θαύμα. Δηλαδή δεν έχω εμπιστοσύνη απόλυτη στον εαυτό μου, που μπορεί και αυτά τα χαρίσματα που έχω να μη τα ενεργοποιώ, να τα ’χω θαμμένα, πώς είναι η παραβολή το λέει, έχουμε τάλαντα, μας έχει δώσει ο Θεός τάλαντα και πολλά από αυτά τα τάλαντα που έχουμε τα έχουμε θάψει γιατί φοβόμαστε να ασχοληθούμε μ’ αυτά. Γιατί το να ασχοληθείς με τα τάλαντα, να με συγχωρέστε που θα το πω έτσι, δεν είναι φοβερό όμως, πρέπει «να βγάλει αφρό ο “...πισινός...” σου». Να το πω κι έτσι. Έχει δουλειά. Το να αναγνωρίσεις ότι είσαι ταλαντούχος σε αυτό ή ότι δεν πέφτεις σε εκείνα, έχει πολλή δουλειά. Δεν σου λέει ο Θεός απλά αναγνώρισέ το, απλά να ξέρεις τι τάλαντο σου έδωσα, λέει να εργάζεσαι. Το ένα να το κάνεις δύο, τα δύο τέσσερα, τα πέντε δέκα. Κι έχει κόπο. Κι επειδή έχει κόπο πολλοί από μας πάμε και το βάζουμε στην τράπεζα το τάλαντο κι όταν μας ζητήσει λόγο ο Θεός θα του πούμε – κι αυτό έξυπνο είναι- πάρ’ το με τόκο της τραπέζης. Το λέει ο Κύριος. Σ’ αυτόν που πήγε και το έθαψε στη γη, του λέει “δώσμου τα κέρδη από το τάλαντο που σου έδωσα”. Λέει “Κύριε πάρε, ένα μού ’δωσες, ένα σου δίνω”.

Γιατί πονηρέ δούλε αφού δεν ήθελες να δουλέψεις, να το κάνεις το ένα πέντε, δεν πήγες να το βάλεις στην τράπεζα, στους τραπεζίτες να σου δώσουν τόκο;

Δηλαδή να πας στον πνευματικό σου να του κάνεις φανερό τα ταλέντα που έχεις και να στο αναδείξει το ταλέντο. Δεν θα κάνεις πολλά με τον κόπο σου, αλλά θα σε βοηθήσει ο πνευματικός κάτι να κάνεις, να πάρεις έναν τόκο. Και στο τέλος να το δώσεις στον Θεό. Δηλαδή θέλω να πω η αναγνώριση του ταλάντου που έχεις μέσα σου είναι αρετή, η αναγνώριση των παθών που δεν πέφτεις είναι αρετή, αλλά σου δημιουργούν και υποχρεώσεις που πρέπει να ασκηθείς πάνω σε αυτό, να τα δουλέψεις. Αν, ας πούμε Φωτεινή είσαι φιλότιμη κοπέλα, πρέπει πάνω στη φιλοτιμία να χτίσεις και να δουλέψεις πάνω σ’ αυτή την αρετή. Να την κάνεις να είναι αρετή γιατί τώρα είναι δώρο. Για το δώρο που έχεις δεν θα πάρεις τίποτα, δεν θα πάρεις στεφάνια, δεν έχεις στεφάνια. Αν δουλέψεις με το δώρο και κουραστείς, τότε αρχίζουν τα στεφάνια και έρχονται.

Μη σ’ απογοητεύει αυτό. Αυτό που σου λέω είναι όλο παρουσία του Χριστού μέσα στη ζωή μας. Στην πράξη παιδιά, όχι λόγια. Εδώ τώρα μπορεί να σας φαίνονται λόγια αυτά, αλλά στην πράξη ας σκύψει ο καθένας κι ας δει ποια είναι τα ταλέντα του. Κι ας δουλέψει με αυτά. Δεν στα ’δωσε  ο Θεός να τα θάβεις τα ταλέντα σου.

Κάθε μέρα παιδιά παίρνουμε καινούργιες αποφάσεις, είμαστε πολύ των αποφάσεων και λίγο των πράξεων. Αποφασίζουμε. Και πολλές φορές από δω μου λέτε τι ωραία, πήραμε θάρρος, φύγαμε και την άλλη βδομάδα είμαστε στο ίδιο επίπεδο. Δεν πειράζει. Αρκεί να γίνει συνείδηση μέσα μας, να το βάλουμε αρχή.

Τώρα για παράδειγμα ξέρω ότι έχουμε ένα ταλέντο που λέγεται πείσμα καλογερικό. Το ’χω αυτό. Είναι ένα χάρισμα που μου έχει δώσει ο Θεός να είμαι πεισματάρης στην πίστη και να μη ταλαντεύομαι και να μην αλλοιώνεται αυτό. Μπορεί να με πιέσουν, να με φοβίσουν κι εγώ να είμαι εκεί, είμαι αρκετά πεισματάρης σ’αυτό. Το καλογερικό πείσμα που λένε. Έχω τώρα τρία χρόνια που ανέβασα ζάκχαρο και μου είπε ο γιατρός ότι πρέπει να χάσω κιλά. Τρία χρόνια λίγο αγωνίστηκα, λίγο έτσι σπασμωδικά, μια το προσπαθούσα μια το άφηνα, μια το προσπαθούσα μια το άφηνα. Μπορώ να σας πω από τα 130 πήγα στα 140. Από την επιπολαιότητα, κι χωρίς πρόγραμμα, απρογραμμάτιστο. Έκατσα λοιπόν και λέω μέσα μου όπως είπε και η Φωτεινή ότι έχω ταλέντα. Έκατσα και είδα ποιο ταλέντο έχω; Έχω το πείσμα. Το πείσμα στα θέματα της πίστης. Ωραία. Αυτό το πείσμα θα το βάλω κι εγώ μπροστά και θα μάθω, μ’ έμαθε η παπαδιά μου μια πολύ καλή γυμναστική, πολύ καλή γυμναστική, όχι σουηδική, όχι Fitness, όχι γιόγκα. 

Να πούμε εδώ ότι η Fitness είναι δαιμονικής προέλευσης, ανατολικών θρησκειών, γιόγκα. Αυτό που δείχνει η τηλεόραση, που λέει από κάτω προσφορά της γιόγκα φίτνες της τάδε. Γυμναστική με το στρώμα που κάνουν με τις αναπνοές. Λοιπόν, έκατσα και είπα αυτό είναι το ταλέντο μου. Μου μαθαίνει και μια πολύ καλή γυμναστική η παπαδιά που δεν είναι μασονική, δεν είναι γιόγκα, δεν είναι Fitness, δεν είναι αεροβική. Είναι μια γυμναστική του κεφαλιού. Είναι του φαγητού. Να φάω αυτό. Όχι, όχι, όχι. Ξέρεις τι ωραία γυμναστική είναι αυτή;  Όχι πους απς, όχι κοιλιακοί. Αυτό, θέλει να δω το ταλέντο. Τι ταλέντο έχω; Έχω πείσμα, ε, χρησιμοποίησέ το το πείσμα! Και ήδη παιδιά μ’αξίωσε ο Θεός να χάσω τώρα τέσσερα κιλά. Έχω βάλει στόχους, μικρά βουναλάκια. Γιατί οι στόχοι που είναι να βάζουμε να μην είναι Όλυμποι. Λοιπόν θέλει αυτογνωσία για να το κάνεις αυτό.

Ήταν εισαγωγικό το μάθημα της Κλίμακος, την Κλίμακα κάνουμε, συγχωρέστε με που δεν... μ’ αφήσατε... να κάνω την Κλίμακα, αλλά κι αυτά που είπαμε κάποια αξία έχουνε και ειδικά για την πνευματική σας πορεία, για τον πνευματικό σας αγώνα. Λοιπόν, τι άλλο έχουμε; Είδατε! όλες οι ερωτήσεις σας στέρεψαν!

Ακροατ.: Από την υπερβολική ταπείνωση μπορείς να το παίξεις και λίγο υπερβολικά ταπεινός και να πεις δεν μου έχει δώσει τίποτα ο Θεός είμαι ένας ανάξιος…

π.Νικόλαος:  Αυτό δεν είναι αυτογνωσία. Δεν είναι αυτογνωσία αυτό. Υπάρχουν εδώ παιδιά, εδώ μέσα που έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Εγώ το θεραπεύω αυτό. Ενώ σας είπα νωρίτερα μην έχετε αυτοπεποίθηση, εγώ θεραπεύω και την κακή αυτοπεποίθηση και τη λίγη αυτοεκτίμηση. Τη θεραπεύω σαν πνευματικός.